Na co się narażam wystawiając weksel in blanco?

Przez weksel in blanco rozumiemy weksel niezupełny w chwili wystawienia. Najczęściej brakuje w nim wpisanej kwoty zobowiązania wekslowego, terminu bądź miejsca płatności. Weksle takie wystawia się przykładowo wtedy, gdy z góry trudno określić, jaka będzie wysokość wierzytelności. Jak weksel powinien być uzupełniony, najczęściej wynika z tzw. porozumienia wekslowego, czyli pisemnej umowy, którą zawiera wystawca weksla z osobą, której wręcza weksel. Porozumienie to ma na celu ochronę wystawcy weksla przed dowolnym jego uzupełnieniem. Najlepiej zawrzeć je na piśmie, choć nie jest to forma obowiązkowa, to jednak znacznie ułatwione jest wówczas ustalenie treści takiego porozumienia wekslowego (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 24 października 1962 roku, II CR 976/61), bowiem ciężar dowodu co do faktu zawarcia porozumienia oraz jego postanowień spoczywa na dłużniku wekslowym. Porozumienie to jednak nie chroni we wszystkich wypadkach, gdy weksel zostanie uzupełniony niezgodnie z jego treścią. 

I tak, regulacja weksla in blanco znajduje się w art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku Prawo wekslowe, zgodnie z którym jeśli weksel, niezupełny w chwili wystawienia (a więc właśnie weksel in blanco), uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba, że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Ustawodawca nie wyklucza więc, że może dojść do niezgodnego z porozumieniem uzupełnienia weksla. 

Przede wszystkim trzeba w tym miejscu napomknąć, iż zawarcie porozumienia wekslowego nie jest obowiązkowe, choć w praktyce sytuacje, gdy ktoś wystawia weksel in blanco bez zawarcia takiego porozumienia, są raczej rzadkie. Istnieje więc swoiste domniemanie, poparte praktyką, iż porozumienie wekslowe zostało zawarte. Jeśli jednak posiadacz weksla uzupełni go niezgodnie z porozumieniem i zbędzie na rzecz osoby trzeciej, osoba ta musi być w jakiś sposób przez prawo chroniona, chyba, że działała w złej wierze (czyli wiedziała, że weksel uzupełniono niezgodnie z porozumieniem) lub z rażącym niedbalstwem (przykładowo – nabycie weksla w podejrzanych okolicznościach). Znów na dłużniku wekslowym będzie spoczywał obowiązek udowodnienia tej okoliczności. 

Aleksandra Dalecka 

adwokat 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl