Opodatkowanie umowy pożyczki – stawki, terminy i zwolnienia podatkowe

Umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, na podstawie regulacji Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 roku („Ustawa”). 

Obowiązek podatkowy, w przypadku umowy pożyczki, postaje w chwili zawarcia umowy i zgodnie z art. 4 pkt 7 obciąża biorącego pożyczkę. Natomiast podstawą opodatkowania umowy pożyczki jest jej kwota, gdy pożyczka dotyczy oznaczonej kwoty pieniędzy, oraz wartość pożyczki, gdy przedmiotem pożyczki są rzeczy oznaczone co do gatunku (art. 6 ust. 1 pkt 7 Ustawy). Zaś stawka podatku wynosi 2% (art. 7 ust. 1 pkt 4 Ustawy). 

Należy jednakże w tym miejscu wskazać na katalog licznych zwolnień od podatku zawarty w art. 9 pkt 10, należą do nich w szczególności pożyczki udzielane: 

1) przez przedsiębiorców niemających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek, 

2) w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a Ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (tj. małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę) w wysokości przekraczającej kwotę 9.637 zł, pod warunkiem: 

– złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności, 

– udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, 

§ na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu - na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn, 

§ na podstawie umowy zawartej między innymi podmiotami niż ww. osoby najbliższe do łącznej wysokości nieprzekraczającej kwoty 5.000 zł od jednego podmiotu i 25.000 zł od wielu podmiotów - w okresach 3 kolejnych lat kalendarzowych, począwszy od dnia 1 stycznia 2009 roku, 

§ przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej. 

Ustawa przewiduje także 20% stawkę podatku od umowy pożyczki, jeżeli w wyniku czynności podjętych przez organ podatkowy, podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a należny podatek nie został przez niego zapłacony oraz w sytuacji, gdy pożyczka pomiędzy osobami najbliższymi nie została udokumentowana potwierdzeniem wpłaty na rachunek bankowy. 

Podatek od umowy pożyczki podatnik powinien uiścić na konto lub w kasie właściwego urzędu skarbowego w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy, składając przy tym deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3). 

Artur Stosio 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl