poniedziałek, 30 kwietnia 2012

Czy odpowiem za długi małżonka?

Małżonek może w pewnych sytuacjach odpowiadać za zobowiązania współmałżonka. Jak stanowi bowiem art. 41 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, o ile małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, to wówczas wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego. 

Jeżeli natomiast małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej lub innego zdarzenia prawnego np. deliktu, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich lub pokrewnych, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i pokrewnych. 

W przypadku, kiedy małżonek wyraził zgodę na zaciągniecie przez męża lub żonę zobowiązania, które następnie nie zostało wypełnione i zostało zasądzone orzeczeniem sądu, na mocy art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego wierzyciel ma prawo wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności wobec małżonka dłużnika, co umożliwi prowadzenie wierzycielowi egzekucji z majątku wspólnego małżonków. Tylko taki tytuł wykonawczy z nadaną klauzulą wobec małżonka pozwala na skierowanie egzekucji do majątku wspólnego. Podkreślić jednak należy, że nadanie klauzuli przeciw współmałżonkowi nie powoduje, iż staje się on dłużnikiem wierzyciela w znaczeniu przepisów prawa cywilnego, jest jedynie podmiotem, wobec którego można prowadzić egzekucję. Potwierdza to również orzecznictwo. I tak, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 listopada 2010 roku w sprawie IV CSK 141/10 stwierdził, iż: „Małżonek dłużnika niebędący dłużnikiem osobistym odpowiada z majątku wspólnego, na podstawie przepisów art. 41 k.r.o. Taki małżonek nie staje się dłużnikiem w znaczeniu prawa materialnego także z chwilą nadania przeciwko niemu klauzuli wykonalności na podstawie art. 787 k.p.c. Staje się on z tą chwilą tzw. dłużnikiem egzekwowanym, w konsekwencji czego przysługuje mu obrona przy pomocy środków przewidzianych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, w szczególności w postaci wniesienia powództwa opozycyjnego (art. 840 k.p.c.) oraz o umorzenie egzekucji (art. 825 pkt 3 k.p.c.). 

Powyższa regulacja dotyczy jedynie długów zaciągniętych po 20 stycznia 2005 roku, wówczas bowiem nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zwiększyła ochronę współmałżonka i rodziny przed lekkomyślnym zaciąganiem zobowiązań przez drugiego małżonka. Do nowelizacji ustawy małżonek odpowiadał za długi współmałżonka majątkiem wspólnym nawet jeśli wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania, chyba, że pomiędzy małżonkami została zawarta umowa majątkowa tzw. intercyza, która była wiadoma wierzycielowi. Istniały także pewne szczególe możliwości zwolnienia z tej odpowiedzialności przez sąd. Obecnie, gdy małżonek bez pisemnej zgody drugiego zaciąga np. pożyczkę, osoba pożyczająca pieniądze nie może się domagać spłaty z majątku wspólnego. Jednak długi, które zostały zaciągnięte przed 20 stycznia 2005 roku, czyli przed nowelizacją Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podlegają starym przepisom, co oznacza, że za długi jednego ze współmałżonków odpowiada się co do zasady nie tylko majątkiem własnym dłużnika, ale także majątkiem wspólnym małżonków. 

Paulina Adamczyk 
prawnik 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Prosimy o pozostawienie komentarza w temacie posta. Jesteśmy wdzięczni za Państwa opinie.

W tym miejscu nie udzielamy indywidualnych porad prawnych. Jeśli jesteście Państwo zainteresowani pomocą prawną, prosimy o mailowy (blog@zdanowiczlegal.pl) lub telefoniczny (+22 525 84 44) kontakt z Kancelarią. Koszt pomocy prawnej uzależniony jest od stopnia skomplikowania, charakteru sprawy i nakładu pracy prawnika. Udzielamy także e-porady.

Posty są aktualne w dniu ich publikacji. Nie odpowiadamy za późniejsze zmiany prawa.