Co to jest zmowa cenowa i jak jakie sankcje za nią grożą?

Zmowa cenowa jest niedozwolonym z punktu widzenia przepisów o ochronie konsumentów i konkurencji porozumieniem ograniczającym konkurencję. Mamy z nią do czynienia wówczas, gdy przedsiębiorcy w danej grupie wspólnie ustalają obowiązujące ceny swoich towarów. W praktyce oznacza to, że konsumentom narzucana jest cena za towar czy usługę w danej wysokości i nie mają oni możliwości wyboru tańszej oferty. 

Zmowa cenowa może być skutkiem zarówno pisemnego porozumienia, jak i ustnych uzgodnień przedsiębiorców. Warto wiedzieć, że bez znaczenia pozostaje, czy takie niedozwolone porozumienie w zakresie cen zostało zrealizowane czy też nie. Z prawnego punktu widzenia sam zamiar takiego działania jest nielegalny. I odwrotnie – za sprzeczne z prawem będzie uznane porozumienie, którego efektem było naruszenie konkurencji, nawet, gdy nie było to zamiarem uczestników porozumienia. 

Zmowy cenowe są wyjątkowo naganną praktyką i dlatego w stosunku do nich nie działa zasada wyłączenia stosowania zakazu ich zawierania do przedsiębiorców, których udział w rynku nie przekracza danego progu (tzw. porozumienia bagatelne). Zmowy cenowe są uważane za najpoważniejsze naruszenia przepisów o ochronie konkurencji, czego skutkiem jest nakładanie surowych kar na podmioty uczestniczące w zmowie cenowej. Postępowanie w sprawie zmów cenowych prowadzi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”). Jeżeli postępowanie prowadzone w sprawie potwierdzi stosowanie nielegalnej praktyki, wówczas wydana zostaje decyzja nakazująca zaprzestanie stosowania danej praktyki i z reguły nakładająca na przedsiębiorcę karę finansową. Uczestnicy zmowy cenowej ponoszą też koszty postępowania. Nałożona przez Prezesa UOKiK kara pieniężną nie może przekroczyć 10 % przychodu osiągniętego przez ukaranego przedsiębiorcę w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Wysokość wymierzonej kary zależy od decyzji Prezesa UOKiK, a jak już wspomniałam - zmowy cenowe karane są najsurowiej. Wymierzając karę uwzględnia się m.in. czas stosowania danej zmowy cenowej i jej skutki, rolę ukaranego przedsiębiorcy w zakazanym porozumieniu. Przedsiębiorca, który jako pierwszy ujawni istnienie danej zmowy cenowej, wycofa się z udziału w takim porozumieniu i podejmie współpracę z UOKiK, po spełnieniu przesłanek przewidzianych w przepisach, może liczyć na złagodzenie kary lub nawet jej uniknąć, w ramach programu łagodzenia kar dla uczestników porozumień ograniczających konkurencję, tzw. leniency. 

Gabriela Waraszkiewicz 

adwokat 

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl