Jakich zabezpieczeń może dokonać komornik na podstawie postanowienia o zabezpieczeniu w procesie o zapłatę?

Możliwość i sposób dokonania przez komornika zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, a takie w zasadzie dochodzone są w procesie sądowym o zapłatę, powinny szczegółowo wynikać z postanowienia sądowego o przyznaniu zabezpieczenia. Sąd w taki postanowieniu powinien jasno określić sposób zabezpieczenia, wskazując przy tym jakiej części majątku obowiązanego ono dotyczy. Katalog sposobów zabezpieczenia zawiera art. 747 Kodeksu postępowania cywilnego, a należą do nich: 

1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego; 

2) obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową; 

3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu; 

4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską; 

5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 

6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego. 

W związku z tym komornik może dokonać zabezpieczenia jedynie w sposób wyraźnie wskazany w postanowieniu. Przy czym uprawniony do zabezpieczenia może we wniosku wskazać więcej niż jeden proponowany sposób zabezpieczenia, zaś sąd powinien dokonać wyboru tego najwłaściwszego: „Wskazanie sposobu zabezpieczenia w sprawach dotyczących roszczeń pieniężnych polega na wymienieniu środka wskazanego w art. 747 i nast. k.p.c. Nie jest wykluczone wskazanie przez uprawnionego dwóch lub więcej sposobów zabezpieczenia w sposób alternatywny lub ewentualny. Wówczas sąd, kierując się treścią art. 730(1) § 3 k.p.c., powinien zastosować taki sposób, który uprawnionemu zapewni należytą ochronę, a jednocześnie nie obciąża obowiązanego ponad potrzebę.” (postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 9 lutego 2012 roku, sygn. I ACz 196/12). 

Ponadto zabezpieczenie nie może obejmować rzeczy, wierzytelności i praw, z których egzekucja jest wyłączona. Należą do nich między innymi: przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu. 

Z doświadczenia Kancelarii wynika, że z perspektywy obowiązanego warto zwrócić uwagę na treść postanowienia o zabezpieczeniu, a szczególnie na określenie sposobu zaskarżenia. W naszej ocenie postanowienie w tym przedmiocie pozbawione tego elementu może zostać skutecznie zaskarżone. 

Artur Stosio 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl