Uprawnienia pokrzywdzonego przywłaszczeniem

W poprzednim poście (kliknij tutaj) wyjaśnialiśmy definicję przywłaszczenia z Kodeksu karnego. Obecnie przyjrzymy się uprawnieniom pokrzywdzonego na drodze karnej i cywilnej. 

W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa przywłaszczenia właściwym jest zawiadomienie o tym odpowiednich organów. Zgodnie z regulacją Kodeksu karnego, każdy kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Generalnie więc jest to przestępstwo ścigane z urzędu, do którego nie ma potrzeby składać wniosku o ściganie. Aby jednak organ wiedział o jego popełnieniu ważne jest złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Możemy to uczynić ustnie na policji do protokołu albo wysłać zawiadomienie listem poleconym. Organy ścigania rozważą wszczęcie postępowania w sprawie. Oczywiście może się tak zdarzyć, że niezbędny będzie prywatny akt oskarżenia, który musi przygotować i podpisać adwokat. 

Można dodać, ze jeżeli wartość przywłaszczonej rzeczy nie przekracza 250 zł sprawca odpowiada za wykroczenie. Jednak przywłaszczenie prawa majątkowego zawsze stanowi przestępstwo z art. 284 Kodeksu karnego, niezależnie od wartości prawa. 

Ponadto, w takich okolicznościach istnieje możliwość zastosowania przepisów prawa cywilnego. Zgodnie z art. 222 § 1 Kodeksu cywilnego, właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Nie stoi to jednocześnie na przeszkodzie, aby poszkodowany mógł dochodzi również odszkodowania. Art. 363 Kodeksu cywilnego wskazuje bowiem, że naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. 

Wioleta Kulińska 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl