Uprawnienia ochrony w marketach do rewizji Klienta

Ochrona marketów szczególnie w dużych centrach handlowych jest coraz częstszym tematem mediów, w szczególności w zakresie swoich uprawnień w podejmowanych interwencjach. Należy jednak zauważyć, iż celem ustanowienia ochrony przez zarządców marketów jest przede wszystkim zapewnienie ładu w budynkach oraz ochrona mienia właściciela przed jego zniszczeniem i kradzieżą. Właśnie w realizacji drugiego ze wskazanych celów ochrony pojawiają się liczne skandale medialne, wskazujące na sytuację przekroczenia przez ochronę przyznanych uprawnień w zakresie zatrzymywania i przeszukiwania klientów sklepów podejrzewanych o kradzież towaru. Wskazać należy, iż zakres uprawnień ochroniarzy określają przepisy prawa, tj. ustawa o ochronie osób i mienia z dnia 22 sierpnia 1997 r. oraz ustawa o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej z dnia 23 maja 2013 r. 

Zgodnie z art. 36 ustawy o ochronie osób i mienia pracownik ochrony, w tym ochrony marketu ma prawo do:

1) ustalania uprawnień do przebywania na obszarach lub w obiektach chronionych oraz legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości; 

2) wezwania osób do opuszczenia obszaru lub obiektu w przypadku stwierdzenia braku uprawnień do przebywania na terenie chronionego obszaru lub obiektu albo stwierdzenia zakłócania porządku; 

3) ujęcia w granicach obszarów lub obiektów chronionych lub poza ich granicami osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia, w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji; 

4) użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, przy czym enumeratywnie wymienionych i przewidzianych dla ochrony ze szczególnymi uprawnieniami np. konwojów bankowych.

5) w pewnych sytuacjach użycia broni palnej.

Z powyższego katalogu nie wynika uprawnienie ochrony do dokonania przeszukania osoby przykładowo posądzonej o kradzież towaru sklepu. Pracownik ochrony, o ile poweźmie podejrzenie o kradzieży na szkodę chronionego obiektu ma prawo do zatrzymania takiej osoby i wezwania jej do wyjaśnienia w zakresie zaistniałego podejrzenia. Ewentualny brak skuteczności działania przy wskazanych środkach lub wola osoby podejrzewanej powoduje, iż do dokonania rewizji klienta konieczne jest wezwanie Policji, która może dokonać przeszukania zatrzymanej osoby. Pracownicy ochrony mają bowiem ograniczone prawa ingerowania w dobra osobiste osób trzecich nawet w sytuacji, w której powstało podejrzenie szkodzenia chronionemu mieniu lub osobom. 

Podkreślić również należy, iż uprawnienie do zatrzymania przez pracownika ochrony ma praktycznie ograniczony charakter. Pracownik ochrony ma prawo jedynie do zatrzymania danej osoby i poproszenia o stosowane wyjaśnienia, przy czym również sam etap zatrzymania klienta powinien mieć charakter zachowawczy, aby ochrona nie naraziła się na zarzuty naruszenia dobrego imienia danej osoby na wypadek niepotwierdzenia podejrzeń. Nadto pracownik ochrony nawet po zatrzymaniu osoby nie ma prawa do ograniczania wolności zatrzymanego, zatem nie jest dopuszczalne umieszczenie takiej osoby w osobnym zamkniętym pomieszczeniu. 

Sądy prowadzące takie sprawy w sposób jednolity podają ścisłej ochronie dobra osobiste klientów i w sposób negatywny oceniają działania ochrony polegające na publicznym zatrzymaniu osób podejrzewanych, rewizjach zatrzymanych lub ich umieszczaniu w osobnych wydzielonych pomieszczeniach.

Paulina Adamczyk

adwokat 

Kancelaria Marek Zdanowicz i Wspólnicy

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl