Czy jest możliwe zawarcie ugody w sprawie stwierdzenia nabycia spadku?

Ugoda w prawie polskim ma dwojaki charakter, z jednej strony jest czynnością materialno-prawną, z drugiej strony jest czynnością procesową. Zawarcie ugody przez strony postępowania zgodnie z art. 184 kodeksu postępowania cywilnego jest możliwe w każdej sprawie cywilnej, której charakter prawny na to pozwala. Wskazać należy, że do kręgu spraw, w których dopuszczalne jest zawarcie ugody należą przede wszystkim sprawy o charakterze majątkowym, w których strony mogą modelować swoje roszczenia poprzez system wzajemnych ustępstw. Nie jest jednak dopuszczalne zawarcie ugody sądowej w sprawach, w której sąd ma jedynie stwierdzić określony stan prawny. Zatem zawarcie ugody sądowej w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku nie jest możliwe, postępowanie to bowiem nie ma charakteru roszczeniowego, ale typowo stwierdzający tj. stwierdza kto w danej sprawie jest spadkodawcą. Inaczej natomiast jest w przypadku postępowania o dział spadku, w którym ugoda jest dozwolona. 

Nie jest zatem dopuszczalne zawarcie sądowej ugody w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Ugoda w przedmiocie kręgu spadkobierców może przybrać jedynie formę ugody pozasądowej. Istnieje jednak ryzyko, że ugoda tak zawarta zostanie podważona w późniejszym czasie poprzez uznanie jej za nieważną z uwagi na jej zawarcie z naruszeniem prawa, poprzez obejście prawa lub z naruszeniem zasad współżycia społecznego. Każdy przypadek takiej ugody powinien być skonsultowany z prawnikiem ze względu na duże ryzyko, iż jej ważność zostanie zakwestionowana, a zatem nie będzie można jej skutecznie wyegzekwować. 

Paulina Adamczyk

prawnik

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl