Co jest potrzebne do wszczęcia egzekucji?

Czynności przygotowawcze przed wszczęciem egzekucji można podzielić na dwie kategorie: czynności istotne z punktu prawnego oraz czynności faktyczne. 

Do pierwszej grupy czynności należy zaliczyć wszystkie niezbędne czynności wierzyciela, które pozwolą na wszczęcie egzekucji. Zgodnie z art. 776 Kodeksu postępowania cywilnego podstawą wszczęcia egzekucji jest tytuł wykonawczy, tj. tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Aby zatem skutecznie wszcząć egzekucję należy w pierwszej kolejności wystąpić do sądu o nadanie na wyrok, nakaz zapłaty, ugodę lub akt notarialny klauzuli wykonalności. Klauzula jest wydawana na wniosek w terminie 3 dni od złożenia wniosku w drodze postanowienia. Wniosek podlega opłacie w wysokości 6 zł za każdą stronę tytułu wykonawczego. Jedynie nakaz zapłaty wydany w postępowaniu elektronicznym oraz tytuł egzekucyjny wydany w sprawie wszczętej z urzędu są zaopatrywane w klauzulę wykonalności z urzędu po uprawomocnieniu się orzeczenia (art. 782 Kodeksu postępowania cywilnego). Należy podkreślić, iż do wniosku o wszczęcie egzekucji niezbędne jest załączenie oryginału tytułu wykonawczego. 

Kolejną czynnością prawnie istotną przed wszczęciem egzekucji jest ustalenie właściwego komornika. Właściwość komornicza jest ustalana na ogólnych zasadach, zatem komornikiem właściwym jest komornik miejsca zamieszkania dłużnika lub w przypadku egzekucji z nieruchomości komornik działający przy sądzie miejsca położenia nieruchomości. Wskazać należy również, iż ustawa o egzekucji i komornikach sądowych dopuszcza możliwość wyboru komornika, niezależnie od właściwości ogólnej, wówczas jednak zgodnie z art. 8 ust. 5 w/w ustawy wierzyciel we wniosku jest zobowiązany do zawarcia oświadczenia o wyborze komornika. 

Do drugiej grupy czynności zaliczyć należy te, które mają wpływ na skuteczne wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego, jednak nie są wymagane przez przepisy prawa, ale ich przeprowadzenie daje większe prawdopodobieństwo skuteczności egzekucji. 

Do czynności faktycznych w pierwszej kolejności należy zaliczyć ustalenie aktualnego miejsca zamieszkania dłużnika, bowiem we wniosku o wszczęcie egzekucji niezbędne jest wskazanie adresu dłużnika i to adresu właściwego. W przypadku dłużników przedsiębiorców ustalenie adresu jest o tyle prostsze, iż powinien on być ujawniony w rejestrach, które korzystają z domniemania prawdziwości danych w nich zawartych. Celem sprawdzenia ustalonego adresu dłużnika zasadne jest skierowanie do niego wezwania do wykonania świadczenia wraz ze wskazaniem tytułu wykonawczego, na podstawie którego żądamy spełnienia świadczenia. Obecnie procedura ta może mieć znaczenie, bowiem bezskuteczne wezwanie przedegzekucyjne do spełnienia świadczenia, jest podstawą do złożenia wniosku o wyjawienie majątku jeszcze przed wszczęciem egzekucji, co może mieć znaczenie, o ile dłużnik próbuje ukryć swój majątek (art. 913 § 2 pkt. 2 Kodeksu postępowania cywilnego). Ponadto takie wezwanie weryfikuje aktualność adresu dłużnika. 

Zasadnym dla wyniku egzekucji jest również ustalenie określonych składników majątku dłużnika, które wierzyciel może od razu we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wskazać komornikowi. O ile strony łączyła współpraca, bardzo istotnym elementem może być ustalenie numeru rachunku bankowego dłużnika, bowiem jego wskazanie przyśpieszy egzekucję, a nawet może w dużej mierze wpłynąć na jej skuteczność. 

Wskazać także należy, iż postępowanie egzekucyjne wiąże się z określonymi wydatkami, do których pokrycia tymczasowo zobowiązany jest wierzyciel. Do wydatków należy zaliczyć wszelkie zapytania celem ustalenia składników majątkowych dłużnika oraz opłatę za poszukiwanie majątku, o ile działania ustalające i informacyjne nie wskazały majątku dłużnika. Wydatki te nie są wysokie, jedynie w przypadku wniosku o wszczęcie egzekucji z nieruchomości ich wysokość jest znaczna. 

Paulina Adamczyk 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl