Termin na dochodzenie roszczeń w przypadku zniesławienia

Zniesławienie polega na naruszeniu dobrego imienia danej osoby. Naruszenie dobrego imienia polega na pomówieniu o takie zachowanie lub właściwości, które mogą poniżyć tę osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Konieczne jest jednak, aby pomówienie dotarło do osoby trzeciej, wówczas można mówić o naruszeniu dobrego imienia. 

Dobre imię w polskim prawie podlega ochronie. Podkreślić należy, iż ochrona tego dobra osobistego wynika zarówno z prawa prywatnego, jak również możliwe jest skierowanie do naruszającego oskarżenia prywatnego opartego o art. 212 Kodeksu karnego. 

W przypadku naruszenia dobrego imienia, osoba która została zniesławiona może na podstawie art. 24 Kodeksu cywilnego żądać ochrony prawnej. Konieczne jest wówczas wykazanie przysługiwania dobra osobistego oraz jego naruszenia. Bezprawność działania jest natomiast objęta domniemaniem prawnym, które osoba naruszająca może wzruszyć, wskazując na brak bezprawności swojego działania. Osoba, którą zniesławiono może żądać: 1) zaniechania naruszenia 2) podjęcia działań potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia, w szczególności poprzez złożenie oświadczenie w odpowiedniej treści i formie oraz 3) zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny. Ponadto, o ile naruszenie spowodowało szkodę poszkodowany może dochodzić jej na zasadach ogólnych. 

Dochodzenie powyżej wskazanych roszczeń odbywa się przed sądem okręgowym właściwym dla miejsca zamieszkania pozwanego i jest ograniczone w czasie. Roszczenia z tytułu zniesławienia, dochodzone na podstawie przepisów prawa cywilnego ulegają przedawnieniu na zasadach ogólnych, tj. z upływem 10 lat od dnia naruszenia. Po tej dacie osoba zniesławiona nie może skutecznie żądać udzielenia ochrony prawnej. O ile osoba zniesławiona dochodzi roszczeń odszkodowawczych termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych oparty jest o treść art. 442¹ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. 

Ponadto osoba zniesławiona może dochodzić ukarania sprawcy naruszenia na drodze postępowania karnego. Konieczne jest wówczas wytoczenie przeciwko naruszającemu prywatnego aktu oskarżenia. Osoba, która dopuściła się zniesławienia, może zostać skazana na karę grzywny lub ograniczenia wolności, a przypadku gdy zniesławienie odbyło się za pomocą środka masowego przekazu nawet na karę pozbawienia wolności do roku. Ponadto sąd karny może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polski Czerwony Krzyż lub inny cel społeczny, wskazany przez pokrzywdzonego. Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia. 

Paulina Adamczyk 

prawnik 

Kancelaria Marek Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl