Na czym polega potrącanie wierzytelności?

Potrącenie zostało uregulowane w art. 498 Kodeksu cywilnego. Istotą potrącenia jest fakt, iż jednocześnie dwa podmioty są wobec siebie wzajemnie wierzycielem i dłużnikiem. Tylko bowiem istnienie dwóch wzajemnych wierzytelności daje podstawę do złożenia oświadczenia o potrąceniu. 

Potrącenie jest możliwe jedynie w przypadku wierzytelności pieniężnych lub dotyczących rzeczy oznaczonych co do gatunku. Ponadto wierzytelności muszą być w chwili składania oświadczenia o potrąceniu wymagalne oraz zaskarżalne przed sądem lub innym organem państwowym. Możliwe jest również potrącenie wierzytelności przedawnionej, o ile potrącenie stało się możliwe, gdy wierzytelność nie była jeszcze przedawniona. 

Potrącenie wierzytelności odbywa się poprzez złożenie jednostronnego oświadczenia woli drugiej stronie. Potrącenie zatem nie wymaga zgody drugiej strony, ale musi być jej zakomunikowane. W wyniku potrącenia zgodnie z art. 498 § 2 Kodeksu cywilnego obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Oświadczenie o potrąceniu ma moc wsteczną od chwili, od kiedy potrącenie stało się możliwe, tj. od dnia, w którym pomiędzy stronami istniały wzajemne zobowiązania, które były wymagalne i zaskarżalne oraz miały charakter pieniężny lub były oznaczone w rzeczach gatunkowych. 

Ustawa wskazuje przypadki, w których potrącenie jest niedopuszczalne. Zgodnie z art. 505 Kodeksu cywilnego potrącenie nie jest możliwe w zakresie: 1) wierzytelności nie podlegającej zajęciu; 2) wierzytelności o dostarczenie środków utrzymania; 3) wierzytelności z czynów niedozwolonych; 4) wierzytelności, których potrącenie wyłączają przepisy szczególne. 

Paulina Adamczyk 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl