Jak i kiedy możliwe jest wprowadzenie równoważnego systemu czasu pracy?

Jeśli wymagają tego potrzeby pracodawcy związane z organizacją czasu pracy możliwe jest zmiana systemu czasu pracy z systemu podstawowego na równoważny system czasu pracy zgodnie z art. 135 kodeksu pracy. W systemie takim pracownik może pracować do 12 godzin na dobę w zamian za skrócenie wymiaru dobowego czasu pracy w innych dniach lub dodatkowy dzień wolny. Jednak pracodawca na początku okresu rozliczeniowego w takim systemie musi przedstawić pracownikowi harmonogram czasu pracy w przeciągu okresu rozliczeniowego, zatem już przy wprowadzeniu takiego systemu konieczne jest przewidywanie kiedy i jaki będzie rozkład pracy w firmie. Okres rozliczeniowy w systemie równoważnym wynosi 1 miesiąc, może zostać wydłużony do 3 miesięcy. Wobec powyższego jest możliwe wprowadzenie systemu, w którym w ciągu jednego tygodnia pracownicy będą pracowali po 12 godzin na dobę, natomiast w kolejnym tygodniu czas dobowy pracy będzie krótszy, norma tygodniowa ma bowiem charakter przeciętny i jej zastosowanie przez pracodawcę jest ustalane w okresie rozliczeniowym. W systemie równoważnym istotne jest aby zachowane były normy wypoczynku dobowego oraz tygodniowego, czyli odpowiednio 11 godzin oraz 35 godzin. 

System równoważny czasu pracy wprowadza pracodawca w układzie zbiorowym, regulaminie czasu pracy lub obwieszczeniu, o ile pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym lub regulaminem. O ile w zakładzie działa organizacja związkowa, która nie zgadza się na zmianę rozkładu czasu pracy, lub o ile nie ma takiej organizacji, system równoważny wprowadza pracodawca po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy. Zmiana systemu czasu pracy na system równoważny jest zatem w pełni zależna od działań pracodawcy, nie jest konieczna zgoda oraz wniosek pracownika w tym zakresie.

Podkreślić należy, iż niekiedy konieczna staje się również zmiana umowy o pracę. W przypadku bowiem, gdy system czasu pracy jest wpisany do umowy o pracę lub jego zmiana spowoduje również zmiany innych elementów umowy o pracę, zawartych w umowie o pracę np. wysokość wynagrodzenia podstawowego, wprowadzenie nowego systemu czasy pracy, poza zmianą regulaminu pracy, wymaga złożenia wypowiedzenia zmieniającego. Pracodawca również zawsze może dodatkowo zawrzeć z pracownikiem aneks do umowy o pracę, w którym zostanie uregulowana zmiana systemu czasu pracy. O ile jednak zmiana systemu czasu pracy nie wpływa na treść stosunku pracy, oznaczonego w umowie o pracę oraz nie pogarsza sytuacji i uprawnień pracownika, nie ma konieczności uzyskania zgody pracownika na wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy i składania wypowiedzenia zmieniającego. 

Paulina Adamczyk

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl