Jaka jest dopuszczalna ilość godzin nadliczbowych dla pracownika w ciągu roku?

Zgodnie z art. 151 § 3 kodeksu pracy pracownik w trakcie roku może wypracować 150 godzin nadliczbowych. Przepis ten nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego, co potwierdza piśmiennictwo i orzecznictwo. Jednak, o ile strony nie ustanowią innego limitu godzin nadliczbowych, pracodawca jest zobowiązany przestrzegać limitu ustawowego, tj. 150 godzin nadliczbowych na rok oraz przeciętnej normy tygodniowej tj. 48 godzin. 

Brak uwzględniania i przestrzegania limitu godzin nadliczbowych, powoduje ryzyko zastosowania kary pieniężnej dla pracodawcy lub osób działających w jego imieniu przez inspektora pracy w trybie art. 281 § 1 pkt. 5 kodeksu pracy. Zgodnie z powołanym przepisem kto działa jako pracodawca lub w jego imieniu i narusza zasady czasu pracy podlega karze grzywny od 1.000,00 zł do 30.000,00 zł. Miarkowanie wysokości kary zależne jest wówczas od okoliczności danej sprawy, tj. stopnia naruszenia przepisów oraz stanu rozliczenia pracodawcy i pracownika za godziny nadliczbowe ponad ustalony lub ustawowy limit. 

Art. 151 § 3 kodeksu pracy nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego, zatem możliwe jest wprowadzenie innego limitu rocznych godzin nadliczbowych, przy uwzględnieniu przeciętnej normy tygodniowej, tj. 48 godzin. Należy zatem wskazać, iż pracodawca może wprowadzić wyższy limit godzin nadliczbowych, przy zachowaniu przeciętnej normy tygodniowej, rozliczanej w okresie rozliczeniowym, który dla godzin nadliczbowych wynosi rok (art. 151 § 4 kodeksu pracy). Przy uwzględnieniu przeciętnej normy tygodniowej maksymalny limit godzin nadliczbowych wynosi 416 godzin na rok, bowiem stanowi on iloczyn 8 godzin i 52 tygodni. Limit ten jednak powinien zostać odpowiednio pomniejszony o iloczyn 8 godzin oraz ilość tygodni, wynikających z przysługującego pracownikowi urlopu, czyli 20 lub 26 dni. W takim przypadku limit godzin nadliczbowych dla pracownika, któremu przysługuje 20 dni urlopu wynosi 384 godzin na rok, natomiast limit dla pracownika, któremu przysługuje 26 dni urlopu wynosi 376 godzin na rok. Należy również podkreślić, iż rozłożenie godzin nadliczbowych w systemie równoważnego czasu pracy zależne jest ściśle od harmonogramu pracy pracownika, bowiem o ile pracownik w danym dniu ma do przepracowania zgodnie z system czasu pracy 12 godzin, to w takim dniu możliwa jest jedynie 1 godzina pracy w godzinach nadliczbowych, bowiem zachowane muszą zostać normy dotyczące dobowego i tygodniowego okresu odpoczynku. 

Zwiększenie limitu godzin nadliczbowych wprowadzane jest przez pracodawcę w układzie zbiorowym lub regulaminie pracy, a jeżeli pracodawca nie jest objęty układem lub regulaminem w umowie o pracę. 

Kancelaria prowadzi doradztwo z zakresu pracy zarówno dla pracowników, jak również pracodawców, we wszystkich obszarach stosunku pracy. W ramach prowadzonego doradztwa przygotowywane są przez kancelarię umowy o pracę oraz poddawane analizie zagadnienia z zakresu stosunku pracy wskazujące na ich praktyczne funkcjonowanie w obrocie. Zajmujemy się także sporami sądowymi w tym zakresie. 

Paulina Adamczyk

prawnik

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl