Po co jest przedsądowe wezwanie do zapłaty?

Od dnia 3 maja 2012 r., tj. od momentu wejścia w życie nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, z polskiego systemu prawa zostało zasadniczo usunięte obowiązkowe dla podmiotów obrotu wezwanie przedsądowe. Obecnie stosowanie wezwań do zapłaty przed wytoczeniem powództwa ma charakter zwyczajowy i wskazuje na stosowanie zasad współpracy zgodnych z dobrymi obyczajami.

Co prawda istnieją przepisy szczególne, które wymagają zastosowania wezwań przed wytoczeniem sporu sądowego, ale mają one zastosowanie w szczególnych stosunkach prawnych. Wówczas, o ile istnieje takie wymaganie prawne do wezwania, konieczne jest jego zastosowanie, bowiem w przypadku zaniechania obowiązku takie działanie będzie uważane za brak formalny. Przykładem stosunków, w których przepisy wskazują na obowiązek wezwania, jest ustawa o szczególnych zasadach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego i innych ustaw. W przypadku stwierdzenia przez konsumenta niezgodności towaru z umową, przepisy nakazują zgłoszenie tej okoliczności do sprzedawcy, który ma termin 14 – dniowy na odniesienie się do wezwania. Nadto w tym przypadku, o ile powyższy termin upłynie bezskutecznie, z wezwaniem związany jest dodatkowy skutek, tj. uznanie roszczenia przez sprzedawcę. Zatem wezwanie jest nie tylko wymagane przez przepisy prawa, ale również może wpływać na dalsze ukształtowanie stosunku prawnego stron. 

W zasadniczej większości sporów sądowych, w tym w sprawach pomiędzy przedsiębiorcami, nie ma aktualnie przymusu stosowania przed wytoczeniem powództwa wezwań do zapłaty. Jednak przesyłanie wezwań do zapłaty przed złożeniem pozwu świadczy o zachowywaniu dobrych obyczajów, w tym utartych zwyczajów, która to okoliczność ma znaczenie dla ochrony interesów stron sporu, w tym bardzo często strony żądającej. Wezwanie do zapłaty na etapie przedsądowym potwierdza bowiem podjęcie przez powoda działań celem dobrowolnego załatwienia sporu, jednak często może również wskazać przyszłemu powodowi braki jego argumentacji. Strona przeciwna może bowiem złożyć odpowiedź na wezwanie, w której powoła przyczynę braku zapłaty, co pozwala uchronić wzywającego przed wytoczeniem niezasadnego lub przedwczesnego powództwa, a tym samym w konsekwencji od przegrania sporu sądowego i poniesienia jego kosztów. 

Nadto najbardziej prozaicznym celem przesyłania wezwania do zapłaty jest załatwienie polubowne sprawy. 

Należy podkreślić, iż poza powyższymi funkcjami wezwania przedsądowego, w pewnych sytuacjach, z datą przesłania wezwania lub jego odbioru przez dłużnika wiąże się wystąpienie skutku materialnoprawnego, czyli możliwość oznaczenia daty wymagalności roszczenia, czego skutkiem jest kreowanie roszczenia odsetkowego o oznaczonej treści. Jak bowiem stanowi art. 455 Kodeksu cywilnego, o ile termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania. 

W praktyce Kancelarii wezwania przedsądowe są powszechnie stosowane w przypadku każdego planowanego powództwa zarówno o zapłatę, jak również innego rodzaju świadczenia. Zdarza się, że w wyniku wezwania do zapłaty spór zostaje rozwiązany na etapie przedsądowym, co ogranicza koszty sprawy. Ponadto wezwania czasami ujawniają brak aktualnych danych adresowych, co powoduje, iż jeszcze przed wytoczeniem powództwa podejmowane są działania celem ustalenia aktualnego adresu dłużnika. Również w sytuacjach, w których wezwania są kierowane do klientów Kancelarii, poddawane są analizie, a następnie w przypadku potwierdzenia ich zasadności dokonywane jest rozliczenie lub przesyłana jest odpowiedź z podaniem przyczyn braku realizacji świadczenia.

Paulina Adamczyk

prawnik

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl