Jak sprawdzić czy słupy energetyczne są na nieruchomości legalnie?

Słupy należące do zakładów energetycznych, jak i całe sieci przesyłowe służące do przesyłania energii elektrycznej, w przeszłości stawiane były bardzo często bez zgody właścicieli działek. Posadowienie słupa odbywało się najczęściej na podstawie jednostronnej dyspozycji zakładu energetycznego, bez zgody właściciela nieruchomości, lub za jego zgodą, ale wyrażoną w formie ustnej. Często również właściciele ustnie umawiali się z zakładem co do ewentualnego wynagrodzenia lub odszkodowania z tytułu posadowienia słupa, jednak w większości przypadków do wypłaty takiego odszkodowania nie dochodziło. 

W sytuacji kiedy na naszej działce stoi słup energetyczny i chcemy ustalić jego status prawny, tj. do kogo należy i czy z tytułu jego posadowienia na naszej działce należą się nam jakieś świadczenia, możemy podjąć następujące czynności. 

Pierwszym krokiem, który powinniśmy podjąć, jest analiza odpisu księgi wieczystej działki, na której posadowiony jest słup. Najczęstszą i najprostszą formą korzystania przez zakład energetyczny z naszej nieruchomości poprzez posadowienie na niej elementu sieci przesyłowej, jest służebność przesyłu. Służebność ta uregulowana jest w Kodeksie Cywilnym. Do jej ustanowienia konieczne jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, a sama służebność powinna być wpisana do księgi wieczystej (dalej też „KW”)nieruchomości (Dział III księgi wieczystej). 

W przypadku kiedy w naszej księdze figuruje ustanowiona służebność, to powinno być tam również wpisane na rzecz kogo została ona ustanowiona. Innymi słowy zakład energetyczny, do którego należy słup posadowiony na działce powinien być ujawniony w księdze. Wpis do KW dokonywany jest na podstawie zawartego pomiędzy stronami aktu notarialnego, który również może być wskazówką co do tożsamości zakładu energetycznego, do którego należy słup (lub inne urządzenie) posadowione na naszym gruncie. 

W celu analizy treści KW konieczne jest uzyskanie odpisu dla naszej nieruchomości. Odpis taki można uzyskać w formie papierowej. Konieczne jest wtedy udanie się do sądu wieczystoksięgowego prowadzącego KW dla naszej nieruchomości. Na miejscu konieczne jest wypełnienie formularza o wydanie odpisu KW. Wzory wniosków dostępne są na stronach sądów wieczystoksięgowych lub w samych sądach. Wniosek taki musi być opłacony. Opłata od wniosku zależy od tego, czy nasza księga prowadzona jest w wersji elektronicznej, czy papierowej. Opłata za wersję papierową zależy od liczby wydanych stron odpisu (6 zł za stronę). W przypadku wersji elektronicznej (większość obecnych ksiąg wieczystych) opłata od wniosku zależy od tego, czy chcemy uzyskać odpis zwykły czy zupełny (obrazujący również wpisy wykreślone). W przypadku odpisu zwykłego koszt wynosi 30 zł, a w przypadku odpisu zupełnego 60 zł. Opłaty te powinny zostać opłacone przed wniesieniem wniosku w kasie sądu lub na rachunek sądu wieczystkosięgowego. 

Możliwe jest również przejrzenie księgi wieczystej w formie elektronicznej. Można dokonać tego na tej stronie (kliknij tutaj). Przeglądanie jest darmowe. koniecznym jest jednak posiadanie numeru KW. Pamiętać jednak należy, że w chwili obecnej jeszcze nie wszystkie księgi wieczyste zostały udostępnione na stronie internetowej. 

Sprawa komplikuje się w sytuacji kiedy w KW naszej nieruchomości nie ma wpisanej służebności. Krokiem, który możemy wtedy podjąć jest ustalenie, kto jest właścicielem słupa, który został posadowiony na naszej działce. Konieczne jest wtedy ustalenie do kogo należy słup służący do przesyłania energii. 

Obecnie w Polsce istnieją cztery duże Grupy Energetyczne. W ramach Grup funkcjonują poszczególne Zakłady Energetyczne. To właśnie Zakład Energetyczny prowadzi eksploatację sieci elektroenergetycznych poprzez tzw. Rejony Energetyczne. Sieci przesyłowe należą właśnie do Zakładów Energetycznych. Terytorium kraju podzielone jest pomiędzy poszczególne Zakłady Energetyczne. Z dość dużym prawdopodobieństwem można zatem przyjąć, że stojący na naszej działce słup należy do Zakładu Energetycznego, który zajmuje się dostarczaniem energii elektrycznej do naszego gospodarstwa domowego. Aby uzyskać pewność należy zwrócić się do zakładu, który wskazany jest na rachunku za energię elektryczną, którą otrzymujemy. W celu potwierdzenia własności słupa, należy zwrócić się do zakładu z pismem, w którym domagamy się wskazania właściciela słupa usadowionego na naszej działce. W tym celu w przedmiotowym piśmie musimy podać numer KW naszej nieruchomości oraz numer działki. W tym samym piśmie możemy również zażądać podania podstawy prawnej posadowienia na naszej działce słupa przesyłowego. 

Z innymi naszymi publikacjami w sprawie słupów energetycznych można zapoznać się klikając tutaj. 

Michał Wójtowicz 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl