Obligacja zamiast pożyczki czy kredytu

Emisja obligacji jest jedną z form pozyskiwania kapitału przez spółki handlowe, ale także jednostki samorządu terytorialnego. Definicję obligacji zawiera Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 roku o obligacjach („Ustawa”), zgodnie z którą obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w której emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Ustawa reguluje również, jakie podstawowe informacje powinien zawierać dokument obligacji, należą do nich w szczególności: podstawa prawnej emisji (np. uchwała odpowiedniego organu emisji obligacji), nazwa (firma) i siedziba emitenta, miejsce i numer wpisu do właściwego rejestru, wartość nominalna i numer kolejny obligacji, zakres i forma zabezpieczenia oraz ewentualnie data, od której nalicza się oprocentowanie, wysokość oprocentowania, terminy jego wypłaty i miejsce płatności. Z tym, że należy pamiętać, że obligacje nie muszą mieć formy dokumentu, wówczas mają one formę zapisu w ewidencji prowadzonej przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych lub banki. 

Emisja obligacji wydaje się bardziej atrakcyjną formą finansowania inwestycji przez podmioty gospodarcze niż kredyt bankowy, szczególnie w ich wczesnej fazie rozwoju, kiedy wiarygodność kredytowa dla banku jest jeszcze niska. Jedną z zalet takiej formy finansowania jest możliwość elastycznego dopasowania warunków emisji obligacji do potrzeb biznesowych emitenta, a w szczególności możliwość doboru odpowiedniego terminu ich emisji. Istotną kwestią jest również możliwość wydłużenia, w stosunku do kredytu, okresu spłaty zobowiązań, gdyż planując emisję obligacji emitent może zaproponować nawet dziesięcioletni okres ich zapadalności, na co w wielu przypadkach nie zgodziłby się bank udzielający kredytu. Co więcej, w obecnych czasach banki z większą ostrożnością udzielają kredytów, szczególnie na bardziej ryzykowne inwestycje w niektórych branżach, dlatego też emisja obligacji może pozostać jedyną dostępną opcją finansowania. W stosunku do pożyczki emisja obligacji może być bardziej opłacalna również z uwagi na brak obciążeń podatkowych z nią związanych, natomiast pożyczka opodatkowana jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% kwoty pożyczki. 

Warto pamiętać także o możliwości emisji obligacji zamiennych na akcje, dzięki którym wierzyciel z tytułu obligacji może stać się akcjonariuszem. Rozwiązanie takie musi przewidywać statut spółki, natomiast uchwała o emisji obligacji zamiennych, zgodnie z Ustawą, powinna określać w szczególności: zakres przyznawanego prawa oraz warunki jego realizacji, w tym rodzaj akcji wydawanych w zamian za obligacje, sposób przeliczenia obligacji na akcje, z tym jednak, że na każdy jeden złoty wartości nominalnej obligacji może przypadać najwyżej jeden złoty wartości nominalnej akcji oraz maksymalną wysokość podwyższenia kapitału akcyjnego w drodze zamiany obligacji na akcje. Uchwała ta, wskazująca również maksymalną wysokość podwyższenia kapitału akcyjnego, podlega wpisowi do KRS. Jednakże w takim przypadku, choć spółka unika angażowania własnych środków finansowych, akcjonariusze muszą liczyć się z możliwością zmiany struktury właścicielskiej spółki i ewentualnym rozdrobnieniem kapitału akcyjnego. 

Artur Stosio 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl