ALERT PRAWNY - zakaz kopiowania dowodów osobistych

W dniu 12 lipca 2019 roku wchodzi w życie ustawa o dokumentach publicznych. Istotnym jej novum jest wprowadzony art. 58 tejże ustawy zakaz m.in. wytwarzania replik dokumentów publicznych pod rygorem grzywny, kary ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat dwóch. 

Zakazem tym objęte są również dowody osobiste jako jeden z rodzajów dokumentów publicznych. Przez replikę rozumie się replika odwzorowanie lub kopię wielkości od 75% do 120% oryginału o cechach autentyczności dokumentu publicznego lub blankietu dokumentu publicznego, z wyłączeniem kserokopii lub wydruku komputerowego dokumentu publicznego wykonanych do celów urzędowych, służbowych lub zawodowych określonych na podstawie odrębnych przepisów lub na użytek osoby, dla której dokument publiczny został wydany. Podmioty, które do tej pory prowadziły taką praktykę, np. sieci telefonii komórkowej czy chociażby wypożyczalnie sprzętu rekreacyjnego, powinny zaniechać takich działań.

Aleksandra Dalecka

adwokat

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl 

Konsekwencje niezłożenia PIT-u w terminie

Z dniem 30 kwietnia upływa każdoroczne termin do złożenia rocznego zeznania podatkowego. Termin ten wynika wprost z Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 45 ust. 1 Ustawy podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Co istotne, jest to termin o charakterze materialnoprawnym, którego nie można skutecznie przywrócić. Pojawia się zatem pytanie, jakie konsekwencje wiążą się z jego niedotrzymaniem? 

W pierwszej kolejności należy pokreślić, że deklaracja podatkowa złożona po terminie jest ważna, a urząd skarbowy nie może odmówić jej przyjęcia.

Niezależnie od tego jednak podatnikowi, który przed wybiciem północy z 30 kwietnia na 1 maja, nie złożył zeznania podatkowego, grozi odpowiedzialność karno-skarbowa, co oznacza, że może on zostać ukarany za wykroczenie albo za przestępstwo skarbowe. Kryterium rozróżniające wykroczenie od przestępstwa stanowi wysokość uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie należności publiczno-prawnej. W świetle art. 53 § 3 k.k.s. jeśli wysokość ta nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w czasie popełnienia czynu, mamy do czynienia z wykroczeniem skarbowym, w przeciwnym wypadku – z przestępstwem skarbowym. Nadmieniam, iż w 2016 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1.850,00 zł (Rozporządzenie Rady Ministrów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r., Dz.U. 2015 r. poz. 1385).

Praktyczne rozróżnienie dla podatnika przejawia się natomiast w rodzaju sankcji, które grożą mu za popełnienie wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. Zgodnie z art. 48 § 1 k.k.s., kara grzywny w przypadku wykroczeń skarbowych, może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej, tj. w granicach od kwoty185 zł do kwoty 37.000 zł. Natomiast popełnienie przestępstwa skarbowego wiąże się z surowszymi sankcjami, a mianowicie karą grzywny w wysokości od kwoty 617 zł do kwoty 17.769.600 zł, a ponadto możliwością wymierzenia kary ograniczenia lub pozbawienia wolności. Wysokość grzywny wynika w tym przypadku z art. 23 § 1 k.k.s., zgodnie z którym sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej. Jeżeli k.k.s. nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, a najwyższa 720. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Niemniej jednak, stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.

Warto jednak pamiętać, że w razie niezłożenia deklaracji podatkowej do dnia 30 kwietnia, podatnik ma szansę uniknąć dotkliwych konsekwencji karno-skarbowych. Służy temu instytucja przewidziana w art. 16 § 1 k.k.s., tzw. „czynny żal”. Zgodnie z tym przepisem niezwłoczne zawiadomienie urzędu skarbowego przez podatnika o niezłożeniu zeznania podatkowego w terminie, przy jednoczesnym uregulowaniu należności podatkowych, może uchronić go od kary za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Jaką treść powinien zawierać „czynny żal”? Zgodnie z przepisami k.k.s. należy podać „istotne okoliczności czynu zabronionego”, przez co należy rozumieć dokładny opis zaistniałej sytuacji, wyjaśnienie przyczyn niedotrzymania terminu podatkowego. Niemniej jednak, „czynny żal” nie zawsze przynosi pożądany skutek. Jego pozytywne rozpatrzenie zależy od uznania organu. Poza tym ważne jest niezwłoczne podjęcie odpowiednich kroków przez podatnika, ponieważ „czynny żal” nie będzie skuteczny w przypadku, gdy zostanie złożony w czasie, kiedy urząd skarbowy miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. 

Abstrahując od powyższego, należy wskazać, że sankcją najczęściej stosowaną bezpośrednio przez organy podatkowe w razie niezłożenia deklaracji podatkowej w wyznaczonym terminie, jest mandat. Jego wysokość nie może przekroczyć dwukrotności minimalnego wynagrodzenia, tj. obecnie kwoty 3.700 zł. 

Innego rodzaju konsekwencje związane ze złożeniem deklaracji podatkowej po terminie, to m. in. brak możliwości rozliczenia wspólnie z małżonkiem czy przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Ponadto, w świetle przepisów Ordynacji podatkowej, podatek niezapłacony w terminie staje się zaległością podatkową, co oznacza dodatkowo konieczność zapłaty odsetek.

Mając na uwadze powyższe, warto zapisać w swoim kalendarzu datę 30 kwietnia i pamiętać, że jednym z naszych podstawowych obowiązków w kontaktach z urzędami skarbowymi jest dotrzymywanie wyznaczonych terminów. Natomiast ich przekroczenie może wiązać się z dotkliwymi sankcjami o charakterze przede wszystkim finansowym.

Katarzyna Sobczyk

prawnik

Kancelaria Zdanowicz & Wspólnicy

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl

Uprawnienia ochrony w marketach do rewizji Klienta

Ochrona marketów szczególnie w dużych centrach handlowych jest coraz częstszym tematem mediów, w szczególności w zakresie swoich uprawnień w podejmowanych interwencjach. Należy jednak zauważyć, iż celem ustanowienia ochrony przez zarządców marketów jest przede wszystkim zapewnienie ładu w budynkach oraz ochrona mienia właściciela przed jego zniszczeniem i kradzieżą. Właśnie w realizacji drugiego ze wskazanych celów ochrony pojawiają się liczne skandale medialne, wskazujące na sytuację przekroczenia przez ochronę przyznanych uprawnień w zakresie zatrzymywania i przeszukiwania klientów sklepów podejrzewanych o kradzież towaru. Wskazać należy, iż zakres uprawnień ochroniarzy określają przepisy prawa, tj. ustawa o ochronie osób i mienia z dnia 22 sierpnia 1997 r. oraz ustawa o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej z dnia 23 maja 2013 r. 

Zgodnie z art. 36 ustawy o ochronie osób i mienia pracownik ochrony, w tym ochrony marketu ma prawo do:

1) ustalania uprawnień do przebywania na obszarach lub w obiektach chronionych oraz legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości; 

2) wezwania osób do opuszczenia obszaru lub obiektu w przypadku stwierdzenia braku uprawnień do przebywania na terenie chronionego obszaru lub obiektu albo stwierdzenia zakłócania porządku; 

3) ujęcia w granicach obszarów lub obiektów chronionych lub poza ich granicami osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia, w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji; 

4) użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, przy czym enumeratywnie wymienionych i przewidzianych dla ochrony ze szczególnymi uprawnieniami np. konwojów bankowych.

5) w pewnych sytuacjach użycia broni palnej.

Z powyższego katalogu nie wynika uprawnienie ochrony do dokonania przeszukania osoby przykładowo posądzonej o kradzież towaru sklepu. Pracownik ochrony, o ile poweźmie podejrzenie o kradzieży na szkodę chronionego obiektu ma prawo do zatrzymania takiej osoby i wezwania jej do wyjaśnienia w zakresie zaistniałego podejrzenia. Ewentualny brak skuteczności działania przy wskazanych środkach lub wola osoby podejrzewanej powoduje, iż do dokonania rewizji klienta konieczne jest wezwanie Policji, która może dokonać przeszukania zatrzymanej osoby. Pracownicy ochrony mają bowiem ograniczone prawa ingerowania w dobra osobiste osób trzecich nawet w sytuacji, w której powstało podejrzenie szkodzenia chronionemu mieniu lub osobom. 

Podkreślić również należy, iż uprawnienie do zatrzymania przez pracownika ochrony ma praktycznie ograniczony charakter. Pracownik ochrony ma prawo jedynie do zatrzymania danej osoby i poproszenia o stosowane wyjaśnienia, przy czym również sam etap zatrzymania klienta powinien mieć charakter zachowawczy, aby ochrona nie naraziła się na zarzuty naruszenia dobrego imienia danej osoby na wypadek niepotwierdzenia podejrzeń. Nadto pracownik ochrony nawet po zatrzymaniu osoby nie ma prawa do ograniczania wolności zatrzymanego, zatem nie jest dopuszczalne umieszczenie takiej osoby w osobnym zamkniętym pomieszczeniu. 

Sądy prowadzące takie sprawy w sposób jednolity podają ścisłej ochronie dobra osobiste klientów i w sposób negatywny oceniają działania ochrony polegające na publicznym zatrzymaniu osób podejrzewanych, rewizjach zatrzymanych lub ich umieszczaniu w osobnych wydzielonych pomieszczeniach.

Paulina Adamczyk

adwokat 

Kancelaria Marek Zdanowicz i Wspólnicy

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl

Uprawnienia pokrzywdzonego przywłaszczeniem

W poprzednim poście (kliknij tutaj) wyjaśnialiśmy definicję przywłaszczenia z Kodeksu karnego. Obecnie przyjrzymy się uprawnieniom pokrzywdzonego na drodze karnej i cywilnej. 

W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa przywłaszczenia właściwym jest zawiadomienie o tym odpowiednich organów. Zgodnie z regulacją Kodeksu karnego, każdy kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Generalnie więc jest to przestępstwo ścigane z urzędu, do którego nie ma potrzeby składać wniosku o ściganie. Aby jednak organ wiedział o jego popełnieniu ważne jest złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Możemy to uczynić ustnie na policji do protokołu albo wysłać zawiadomienie listem poleconym. Organy ścigania rozważą wszczęcie postępowania w sprawie. Oczywiście może się tak zdarzyć, że niezbędny będzie prywatny akt oskarżenia, który musi przygotować i podpisać adwokat. 

Można dodać, ze jeżeli wartość przywłaszczonej rzeczy nie przekracza 250 zł sprawca odpowiada za wykroczenie. Jednak przywłaszczenie prawa majątkowego zawsze stanowi przestępstwo z art. 284 Kodeksu karnego, niezależnie od wartości prawa. 

Ponadto, w takich okolicznościach istnieje możliwość zastosowania przepisów prawa cywilnego. Zgodnie z art. 222 § 1 Kodeksu cywilnego, właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Nie stoi to jednocześnie na przeszkodzie, aby poszkodowany mógł dochodzi również odszkodowania. Art. 363 Kodeksu cywilnego wskazuje bowiem, że naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. 

Wioleta Kulińska 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl

Co zrobić, gdy ktoś przywłaszczył moje mienie?

Ostatnimi laty nie brak przykładów, gdy ktoś skarży się, że przywłaszczono jego mienie, przykładowo powierzone do inwestowania pieniądze czy wziął towar do dalszej sprzedaży, za który nigdy nie zapłacił, a towaru nie zwrócił. Jakie prawa wówczas przysługują? Czego możemy się spodziewać w wyniku wszczęcia postępowania przeciwko sprawcy takiego czynu? 

Przede wszystkim należy przyjrzeć się samej kodeksowej definicji przywłaszczenia. 

Przywłaszczenie cudzej rzeczy jest przestępstwem określonym w art. 284 Kodeksu karnego i polega na włączeniu cudzej rzeczy ruchomej lub cudzego prawa majątkowego do swojego majątku. Przywłaszczona rzecz musi wcześniej znajdować się w legalnym posiadaniu sprawcy. Sprawca, który przywłaszcza sobie rzecz postępuje z nią tak, jakby był jej właścicielem. 

Jak podkreśla Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 29 listopada 2011 r. (sygn. akt II AKa 115/12), o bycie przestępstwa przywłaszczenia rzeczy decyduje nie tylko samo jej zatrzymanie, a nawet używanie, wbrew woli właściciela, ale cel ostateczny - definitywne włączenie mienia (rzeczy) do majątku sprawcy. Zatem dla bytu przestępstwa przywłaszczenia nie jest wystarczające samo rozporządzenie cudzym mieniem jak własnym, ale musi towarzyszyć zamiar włączenia rzeczy (mienia) do swojego majątku, mogący np. ujawniać się jako chęć powiększenia swojego majątku kosztem pokrzywdzonego. W przypadku zarzutu przywłaszczenia najtrudniej jest zatem wykazać zamiar przywłaszczenia. Z reguły sprawca będzie się tłumaczył, że inna była intencja przetrzymania przez niego mienia. Zamiar, jako okoliczność wewnętrzna i subiektywna, jest możliwy do udowodnienia sprawcy przez wykazywanie głównie okoliczności jego działania. Np. orzecznictwo sądowe przyjmuje, że zamiar przywłaszczenia istniał, gdy ktoś wziął kredyt, już wówczas wiedząc, że go nie spłaci, gdyż np. znajdował się w chwili zaciągania kredytu w tarapatach finansowych. O zamiarze przywłaszczenia może świadczyć odmowa zwrotu cudzej rzeczy, zaprzeczenie jej posiadania, sprzedaż lub darowanie innej osobie, itp. Przykładem może być odmowa przez oskarżonego zwrócenia maszyn wydanych mu w ramach leasingu, jak i zapłacenia za nie (tak. wyrok SA w Krakowie z 30.09.1998 r., II Aka 190/98, KZS 1998, nr 10). 

Brak bezpośredniego zamiaru postąpienia z cudza rzeczą, tak jakby się było jej właścicielem, przy równoczesnym władaniu rzeczą cudzą i korzystaniu z niej może rodzić jedynie odpowiedzialność sprawcy za wykroczenie polegające albo na niezawiadomieniu właściwego urzędu o znalezieniu rzeczy (art. 125 Kodeksu wykroczeń), albo na samowolnym użyciu cudzej rzeczy ruchomej (art. 127 Kodeksu wykroczeń). 

Przywłaszczenie różni się od kradzieży brakiem elementu zaboru rzeczy, która znajduje się w posiadaniu sprawcy, przy czym sposób wejścia przez sprawcę w jej posiadanie jest obojętny dla bytu przestępstwa. Sprawca przestępstwa przywłaszczenia nie musi natomiast, tak jak przy kradzieży, przejawiać przestępnej aktywności, aby wejść w posiadanie rzeczy. 

Kwalifikowaną postacią przywłaszczenia jest sprzeniewierzenie polegające na przywłaszczeniu sobie rzeczy powierzonej sprawcy przez właściciela, albo inną uprawnioną osobę lub posiadacza w dobrej wierze. Powierzenie jest w swej istocie przekazaniem rzeczy z zastrzeżeniem jej zwrotu, toteż przywłaszczenie takiej rzeczy zasługuje na surowszą ocenę jako nadużycie zaufania (zob. wyrok SA w Poznaniu z 21.05.1992 r., II Akr 129/92, OSA 1993, nr 5). 

W następnym poście napiszemy o prawach pokrzywdzonego przestępstwem przywłaszczenia. 

Wioleta Kulińska 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl 

Jakie środki ochrony prawnej i roszczenia mam, gdy dziecko jest nękane przez kolegów w szkole?

Obowiązkiem szkoły oraz nauczycieli jest dbanie o dobro ucznia, troska o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia (art. 4 Ustawy o systemie oświaty), a zatem zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa i ochrony. Rozszerzony zakres obowiązków nauczyciela został również zawarty w art. 6 Karty Nauczyciela. Pedagodzy są zobowiązani zwracać uwagę na przemoc i informować o niej Policję lub Prokuraturę. Duże znaczenie ma również utrzymywanie właściwych stosunków z rodzicami i ugodowe wyjaśnianie spraw spornych dot. konfliktów rówieśniczych. 

Nierzadko może się jednak zdarzyć, że dziecko doświadcza ze strony kolegów nękania czy przemocy w szkole. Mówi się wówczas o tzw. „mobbingu rówieśniczym”, który może przyjmować formę różnych czynów karanych jako przestępstwa: groźby, zmuszania do określonego zachowania, szantażu, zniewagi, zniesławienia, pobicia. W środowisku rówieśniczym zdarzają się także kradzieże, zniszczenie mienia ruchomego, rozboje i przemoc seksualna. Co do takich czynności właściwe będzie zatem zgłoszenie popełnienia przestępstwa. 

Dodatkowo, od 6 czerwca 2011 roku Kodeks karny zawiera przestępstwo tzw. „stalkingu” (art. 190a Kodeksu karnego) polegające na uporczywym nękaniu i prześladowaniu osoby, które wzbudza u niej poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, a także na podszywaniu się pod inną osobę w celu wyrządzenia jej szkody także osobistej, nie tylko majątkowej. Sytuacja, której dotyczy stalking, to forma przemocy psychicznej. Przestępstwo stalkingu podlega karze pozbawienia wolności do lat 3, a jego ściganie, podobnie jak ściganie przestępstwa groźby, jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego. 

Jednocześnie przestępstwa: zniesławienia, zniewagi czy naruszenia nietykalności cielesnej ścigane są z oskarżenia prywatnego, a więc w wyniku złożenia do sądu aktu oskarżenia przez pokrzywdzonego lub jego przedstawiciela ustawowego. Nie wystarczy zgłoszenie tego faktu na Policji, bowiem to przestępstwo wymaga osobistego udziału w sprawie. 

W omawianej sytuacji może mieć również zastosowanie art. 207 Kodeksu karnego, regulujący przestępstwo polegające na znęcaniu się nad osobą zależną, ale które nie dotyczy jedynie przemocy domowej. W przypadku przemocy popełnianej na małoletnim, sprawcą może być każdy, także kolega ze szkoły. Z kolei art. 107 Kodeksu wykroczeń przewiduje wykroczenie polegające na złośliwym niepokojeniu drugiego człowieka, zagrożone karą ograniczenia wolności, grzywną do 1500 złotych albo karą nagany. 

Można dodać, że w przypadku sprawcy nieletniego mają zastosowanie przepisy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Ucznia – sprawcę można również skreślić z listy uczniów czy przenieść do innej szkoły, o czym stanowi art. 39 Ustawy o systemie oświaty. 

Wioleta Kulińska 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl 

Jak się chronić przed naruszeniami wizerunku w Internecie?

Niekiedy, najczęściej w Internecie, można spotkać się z problemem kompilacji zdjęć polegającej na wklejeniu np. twarzy do istniejącego już zdjęcia, najczęściej o charakterze erotycznym lub pornograficznym. Zabieg taki ma na celu ośmieszenie lub znieważenie takiej osoby. Pokrzywdzona osoba nie jest jednak pozbawiona odpowiednich narzędzi, aby dochodzić swoich praw. 

Po pierwsze wskazać należy, że osoba taka może domagać się ochrony właściwej dla dóbr osobistych. Istota pojęcia dóbr osobistych stanowi niezwykle złożoną i rozległą problematykę. Zgodnie z utartym poglądem doktryny przyjmuje się, że dobra osobiste to indywidualne wartości świata uczuć, stanu życia psychicznego człowieka[1]. Zważyć jednak należy, że zgodnie z obecnymi tendencjami, dającymi się zaobserwować w zakresie definiowania dóbr osobistych, przeważa pogląd w ramach którego przy wyjaśnianiu istoty dobra osobistego, jak i jego naruszenia, trzeba kierować się kryterium obiektywnym, odwołującym się do obowiązujących i przyjętych w społeczeństwie ocen[2]. Nie ulega jednak żadnej wątpliwości, że jednym z dóbr osobistych człowieka jest prawo do wizerunku. Wynika to zarówno z ogólnej definicji dóbr osobistych, jak i z literalnego brzmienia art. 23 kodeksu cywilnego, który stanowi, że dobrem osobistym człowieka jest w szczególności jego wizerunek. 

Odnosząc się do definicji wizerunku wskazać należy, że jego określenia w doktrynie prawa cywilnego nie są również jednoznaczne. Wizerunek danej osoby obejmuje głowę, jak i całą postać indywidualizującą tę osobę jako jednostkę fizyczną (S. Ritterman, Komentarz do ustawy o prawie autorskim, s. 120). Wizerunek to dostrzegalne, fizyczne cechy człowieka, tworzące jego wygląd i pozwalające na identyfikację osób wśród innych ludzi (E. Wojnicka, Prawo do wizerunku, s. 107). Zdaniem T. Grzeszak wizerunek stanowi skonkretyzowane ustalenie obrazu fizycznego człowieka, zdatne do zwielokrotnienia i do rozpowszechnienia (T. Grzeszak, w: System Pr Pryw, t. 13, 2007, s. 539 i nast.). Abstrahując już teoretycznych dywagacji, czy utrwalony obraz człowieka jest jedynie jego podobizną (utrwaleniem jego wizerunku), czy jest tym wizerunkiem, nie ulega żadnej wątpliwości, że podlega on ochronie. 

Zakres tej ochrony oraz rodzaj ewentualnych żądań jakie można wysunąć przeciwko osobie naruszającej prawo do wizerunku zawiera art. 24 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Kodeks Cywilny przewiduje również możliwość dochodzenia zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny. Dochodzenie tych roszczeń odbywa się w drodze procesu cywilnego, a pismem rozpoczynającym postępowanie jest pozew o ochronę dóbr osobistych. W celu skonstruowania takiego pozwu, z uwagi na stopień skomplikowania materii, najlepiej zwrócić się do kancelarii prawnej. 

Należy zwrócić uwagę również na fakt, że kompilacja dokonana poprzez wklejenie czyjegoś wizerunku do zdjęcia erotycznego, jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego. Osoba, której wizerunek został użyty do stworzenia takiego „utworu” posiada również odpowiednie uprawnienia wynikające z Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Ustęp 2 tego artykułu zawiera wyłączenia, które zakładamy, że nie zachodzą w analizowanym przypadku. Abstrahując już od teoretycznych rozważań na temat wzajemnej korelacji przepisów kodeksu cywilnego i Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych w zakresie tego, czy prawo autorskie jest lex specialis względem kodeksu cywilnego w tym zakresie, czy jest odrębną podstawą odpowiedzialności, zważyć należy, że osoba, której wizerunek rozpowszechniono bez jej zgody posiada szereg uprawnień wynikających właśnie z prawa autorskiego. Na zasadzie odesłania z art. 83 prawa autorskiego, do sytuacji użycia czyjegoś wizerunku bez jego zgody stosujemy odpowiednio art. 78 ust. 1 prawa autorskiego, który wskazuje, że przy tego typie naruszeniach można domagać się zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia można także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać osobie, której wizerunek naruszono odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie tej osoby - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny. 

Pamiętać również należy, że przedmiotem ochrony w analizowanej sytuacji jest godność i cześć osoby, której wizerunkiem się posłużono. Ochrona godności człowieka jest jedną z podstawowych zasad konstytucyjnych, znajdujących swój normatywny wyraz w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 30 Konstytucji stanowi, że przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Bezpośrednim wyrazem tej normy są przepisy kodeksu karnego, który również staje na straży godności i czci człowieka. 

Zgodnie z art. 216 kodeksu karnego kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Kwalifikowaną formą zniewagi jest znieważenie za pomocą środków masowego przekazu, za co grozi kara pozbawienia wolności nawet do roku. Istotą znieważenia jest okazanie pogardy, która w głębi wyraża ujemny stosunek do wartości, jaką reprezentuje sobą człowiek aniżeli lekceważenie.[3] Jeśli zatem celem działania sprawcy jest okazanie pogardy, ośmieszenie, pozbawienie godności osoby, której wizerunkiem się posłużono, to czyn taki jest karalny. Ściganie następuje z oskarżenia prywatnego, a więc pokrzywdzony musi wnieść prywatny akt oskarżenia. W celu sporządzenia takiego aktu rónież najlepiej zgłosić się do kancelarii prawnej. 

Michał Wójtowicz

Kancelaria Zanowicz i Wspólnicy

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl

[1] (S. Grzybowski, Ochrona dóbr osobistych, s. 78; tenże, w: System, t. I, s. 297, a za nim Wolter, Prawo cywilne, s. 178) 

[2] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. 1, Wyd. 6, Warszawa 2011 

[3] Kodeks karny. Komentarz, prof. dr hab. Ryszard Stefański, C.H. Beck, 2012

Termin na dochodzenie roszczeń w przypadku zniesławienia

Zniesławienie polega na naruszeniu dobrego imienia danej osoby. Naruszenie dobrego imienia polega na pomówieniu o takie zachowanie lub właściwości, które mogą poniżyć tę osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Konieczne jest jednak, aby pomówienie dotarło do osoby trzeciej, wówczas można mówić o naruszeniu dobrego imienia. 

Dobre imię w polskim prawie podlega ochronie. Podkreślić należy, iż ochrona tego dobra osobistego wynika zarówno z prawa prywatnego, jak również możliwe jest skierowanie do naruszającego oskarżenia prywatnego opartego o art. 212 Kodeksu karnego. 

W przypadku naruszenia dobrego imienia, osoba która została zniesławiona może na podstawie art. 24 Kodeksu cywilnego żądać ochrony prawnej. Konieczne jest wówczas wykazanie przysługiwania dobra osobistego oraz jego naruszenia. Bezprawność działania jest natomiast objęta domniemaniem prawnym, które osoba naruszająca może wzruszyć, wskazując na brak bezprawności swojego działania. Osoba, którą zniesławiono może żądać: 1) zaniechania naruszenia 2) podjęcia działań potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia, w szczególności poprzez złożenie oświadczenie w odpowiedniej treści i formie oraz 3) zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny. Ponadto, o ile naruszenie spowodowało szkodę poszkodowany może dochodzić jej na zasadach ogólnych. 

Dochodzenie powyżej wskazanych roszczeń odbywa się przed sądem okręgowym właściwym dla miejsca zamieszkania pozwanego i jest ograniczone w czasie. Roszczenia z tytułu zniesławienia, dochodzone na podstawie przepisów prawa cywilnego ulegają przedawnieniu na zasadach ogólnych, tj. z upływem 10 lat od dnia naruszenia. Po tej dacie osoba zniesławiona nie może skutecznie żądać udzielenia ochrony prawnej. O ile osoba zniesławiona dochodzi roszczeń odszkodowawczych termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych oparty jest o treść art. 442¹ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. 

Ponadto osoba zniesławiona może dochodzić ukarania sprawcy naruszenia na drodze postępowania karnego. Konieczne jest wówczas wytoczenie przeciwko naruszającemu prywatnego aktu oskarżenia. Osoba, która dopuściła się zniesławienia, może zostać skazana na karę grzywny lub ograniczenia wolności, a przypadku gdy zniesławienie odbyło się za pomocą środka masowego przekazu nawet na karę pozbawienia wolności do roku. Ponadto sąd karny może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polski Czerwony Krzyż lub inny cel społeczny, wskazany przez pokrzywdzonego. Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia. 

Paulina Adamczyk 

prawnik 

Kancelaria Marek Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl

Stalking - możliwości ochrony prawnej na gruncie prawa cywilnego.

Kwestie związane z przestępstwem stalkingu były już przez nas poruszane (kliknij tutaj), jednak obecnie chcielibyśmy skoncentrować się na środkach ochrony prawnej przewidzianej przez prawo cywilne. 

Przypominamy, że stalking, a więc przemoc emocjonalna, prześladowanie lub nękanie na tym tle, zostało spenalizowane poprzez dodanie do kodeksu karnego art. 190a ustawą z dnia 6 lipca 2011 roku. 

Zachowania sprawcy stalkingu niezaprzeczalnie stanowią naruszenie dóbr osobistych pokrzywdzonego. Oznacza to, że naruszenie dóbr osobistych może być chronione w drodze powództwa w sprawie naruszenia dóbr osobistych oraz zabezpieczenia go poprzez uzyskanie postanowienia o zakazie kontaktowania podczas trwania procesu, jak również egzekwowanie powyższego nakazu w postępowaniu zabezpieczającym i wykonawczym. Postępowanie takie było również możliwe zanim w życie weszła regulacja z art. 190a kodeksu karnego. 

Najnowsza nowelizacja ustawy Kodeks postępowania cywilnego, która zaczęła obowiązywać 3 maja 2012 roku, wprowadziła rozwiązania ułatwiające egzekwowanie orzeczeń sądowych w przedmiocie naruszenia dóbr osobistych przy stalkingu. Zmieniły się regulacje dotyczące egzekucji świadczeń niepieniężnych, do których należy obowiązek zaniechania pewnych czynności, na przykład stalkingu. Dotychczas, za nieprzestrzeganie obowiązku zaniechania pewnych działań, dłużnik zobligowany był do zapłaty grzywny na rzecz Skarbu Państwa, a nie na rzecz pokrzywdzonego, przy czym ustawodawca znacznie podniósł próg grzywien tak, aby była ona dotkliwsza dla sprawcy stalkingu. W chwili obecnej, nowym art. 1051(1) k.p.c. wprowadzona została konieczność zapłaty na rzecz wierzyciela przez dłużnika określonej sumy pieniężnej za dokonanie naruszenia obowiązku zaniechania pewnych czynności, co stanowi swego rodzaju odszkodowanie, zadośćuczynienie wierzycielowi za doznane przez niego krzywdy psychiczne. Co więcej, prawomocne postanowienie sądu samo w sobie stanowi tytuł wykonawczy na rzecz wierzyciela, bez konieczności występowania z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności. Wysokość tego odszkodowania nie jest określona ustawowo. Powinna jednak uwzględniać interesy stron tak, by możliwe było wykonanie tego obowiązku i aby nie był on nadmierny. 

Wspomniane powyżej odszkodowanie nie zamyka drogi do dochodzenia od sprawcy odszkodowania na zasadach ogólnych, a jest swego rodzaju zadośćuczynieniem dla pokrzywdzonego, czyli wierzyciela, za naganne zachowanie sprawcy, na którym ciążył prawny obowiązek zaniechania określonych działań. 

Emilia Bartosiak 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl 

Na jakie odszkodowanie może liczyć ofiara wypadku drogowego?

Podkreślić należy, iż spowodowanie wypadku drogowego w polskim systemie prawa jest przestępstwem stypizowanym w art. 177 § 1 Kodeksu karnego. Wypadek stanowi jednak również delikt prawa cywilnego. Z tytułu wypadku drogowego bardzo często powstają szkody osobowe i rzeczowe. 

Poszkodowany w wypadku drogowym ma trzy drogi dochodzenia swoich roszczeń odszkodowawczych. Podkreślić jednak należy, iż za szkodę powstałą z tytułu udziału w wypadku drogowym należna jest tylko jedna rekompensata. 

O ile wypadek drogowy był spowodowany przez kierowcę pojazdu mechanicznego, to z uwagi na fakt, iż podmiot taki podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu cywilnemu, możliwe jest wystąpienie do ubezpieczyciela sprawcy z roszczeniem odszkodowawczym. Zasadne jest zatem wystąpienie do sprawcy o podanie ubezpieczyciela oraz numeru polisy, a o ile na miejsce zdarzenia wzywana jest Policja to ona z reguły czuwa na przekazaniem informacji o ubezpieczycielu. Ubezpieczyciele zasadniczo pozytywnie rozpoznają roszczenia odszkodowawcze, jednak wypłacana kwota może nie pokryć całego doznanego uszczerbku. 

Kolejną drogą dochodzenia roszczeń odszkodowawczych jest postępowanie karne prowadzone wobec sprawcy wypadku drogowego. Wówczas zgodnie z art. 62 kodeksu postępowania karnego do rozpoczęcia przewodu sądowego, tj. odczytania aktu oskarżenia na rozprawie głównej pokrzywdzony może zgłosić powództwo cywilne, celem dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wypływających bezpośrednio z przestępstwa. W przypadku śmierci pokrzywdzonego powództwo cywilne mogą w/w oznaczonym terminie wytoczyć osoby najbliższe. Sąd przed rozpoczęciem przewodu sądowego odmawia przyjęcia powództwa cywilnego, jeżeli: 1) powództwo cywilne jest z mocy przepisu szczególnego niedopuszczalne; 2) roszczenie nie ma bezpośredniego związku z zarzutem oskarżenia; 3) powództwo zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną; 4) to samo roszczenie jest przedmiotem innego postępowania lub o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono; 5) po stronie pozwanych zachodzi współuczestnictwo konieczne z instytucją państwową, samorządową lub społeczną albo z osobą, która nie występuje w charakterze oskarżonego; 6) złożono wniosek o naprawienie szkody w trybie art. 46 § 1 Kodeksu karnego. Powód cywilny jest zobowiązany udowodnić okoliczności, z których wywodzi swoje roszczenie. O ile sąd karny odmówi przyjęcia powództwa cywilnego do rozpoznania, pokrzywdzony może dochodzić swoich praw przed sądem cywilnym. Pokrzywdzony może wystąpić o zabezpieczenie swojego roszczenia. Do rozpoznania powództwa cywilnego zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. 

O ile pokrzywdzony nie dochodził roszczenia w postępowaniu karnym w ramach powództwa cywilnego, od ubezpieczyciela lub otrzymane odszkodowanie lub zadośćuczynienie nie pokrywa w całości szkody i krzywdy możliwe jest dochodzenie roszczeń z tytułu szkody w postępowaniu cywilnym. Możliwe jest wówczas dochodzenie odszkodowania za rzeczywisty uszczerbek powstały w wyniku wypadku, jak również zadośćuczynienie za doznana krzywdę. 

W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa. 

Ponadto zabezpieczone są również prawa najbliższych, bowiem jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. 

Zgodnie z art. 447 Kodeksu cywilnego z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu. 

Ponadto poszkodowany w wypadku drogowym może żądać zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie oznaczane jest kwota pieniężną, która ma zrekompensować krzywdę moralną poszkodowanego. 

Podkreślić należy, iż roszczenia wskazane powyżej nie mogą być zbyte, chyba że są już wymagalne i że zostały uznane na piśmie albo przyznane prawomocnym orzeczeniem. Ponadto podmiot ich żądający jest zobowiązany do udowodnienia swoich roszczeń w zakresie ich zasadności oraz żądanej wysokości. 

Paulina Adamczyk 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: Blog@zdanowiczlegal.pl 

Co zrobić, jeśli padło się ofiarą nękania telefonicznego?

Od dnia 6 czerwca 2011 roku uporczywe nękanie telefoniczne stanowi przestępstwo stalkingu, które ujęte zostało w art. 191a Kodeksu karnego. Stalking definiuje się nie tylko jako uporczywe nękanie, ale również wzbudzenie uzasadnionego okolicznościami poczucia zagrożenia, a także istotne naruszenie prywatności osoby lub osoby jej najbliższej. 

Stalking stanowi przestępstwo przeciwko wolności. Jego ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Znamiona przestępstwa stalkingu wyczerpuje nie tylko nękanie telefoniczne, ale również wysyłanie listów, SMS-ów, e-maili, wręczanie lub przesyłanie ofierze niechcianych kwiatów czy prezentów, śledzenie, podążanie za osobą, zatrudnianie do tego prywatnych detektywów, czy też wypytywanie o daną osobę w miejscu jej zamieszkania i pracy. Przy tym nie ma tu znaczenia intencja sprawcy, istotny jest jedynie odbiór tych zachowań przez ofiarę. 

Jako ofiary stalkingu możemy złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa na policję lub do prokuratury. Przez cały czas powinniśmy przy tym gromadzić dowody świadczące o popełnieniu przestępstwa, na przykład zapisując SMS-y, e-maile, czy prowadząc zapiski o czasie i miejscu zdarzenia, które spowodowało u nas niepokój. 

Nękanie jest karalne. Stalker zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat trzech, a gdy w wyniku jego działania ofiara targnie się na swoje życie – przestępstwo to będzie zagrożone karą pozbawienia wolności do 10 lat. 

Przestępstwo stalkingu jest przestępstwem prywatnoskargowym, w związku z czym policja ma obowiązek przyjęcia naszej skargi, nawet jeżeli nie znamy nazwiska sprawcy. W przypadku jednak, gdy policja nie chce przyjąć zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa należy zawiadomienie takie wysłać listem poleconym. Można też skierować się do prokuratury. Na odmowę wszczęcia postępowania lub jego umorzenie będą nam przysługiwały środki zaskarżenia. 

Emilia Bartosiak 

prawnik 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl

Kary dla inwestora za nieprawidłowy proces budowlany?

Przez budowę rozumie się wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę i nadbudowę obiektu budowlanego. Za roboty budowlane uważamy budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Obiekt budowlany zaś to zarówno budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, jak i budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, a także obiekt malej architektury. Ustawa Prawo budowlane nakłada wiele obowiązków na uczestników procesu budowlanego i właścicieli obiektów budowlanych. Niedopełnienie tych obowiązków lub ich nienależyte wypełnienie zagrożone jest karami, o których mowa w Prawie budowlanym. 

I tak, karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 zagrożony jest czyn polegający na budowaniu lub wybudowaniu obiektu budowlanego lub jego części, bez wymaganego pozwolenia na budowę lub bez zgłoszenia, bądź pomimo sprzeciwu właściwego organu, lub też na wykonywaniu robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego bez pozwolenia, zgłoszenia, a także w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia lub zagrożenie środowiska. 

Kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do 1 roku grozi osobie, która udaremnia określone ustawowo czynności właściwych organów oraz temu, kto wykonuje samodzielną funkcję techniczną w budownictwie bez posiadania odpowiednich uprawnień. 

Sankcje w postaci kary aresztu albo kary ograniczenia wolności albo kary grzywny grożą osobie, która: (i) w przypadku zaistnienia katastrofy budowlanej nie dopełnia określonych ustawowo obowiązków (chodzi tutaj o zorganizowanie pomocy poszkodowanym i przeciwdziałanie rozszerzaniu się skutków katastrofy, zabezpieczenie miejsca katastrofy przez zmianami uniemożliwiającymi zbadanie jej przyczyn przez właściwy organ, a także zawiadomienie stosownych organów, prokuratora, a także – o ile katastrofa nastąpiła w trakcie budowy – inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego i projektanta); (ii) nie spełnia nałożonego na nią obowiązku usunięcia stwierdzonych uszkodzeń lub uzupełnienia braków, mogących spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi, mienia lub zagrożenie środowiska, a także (iii) utrudnia (w odróżnieniu od ww. udaremniania, czyli zachowuje się w sposób, który od uprawnionych organów wymaga podjęcia dodatkowych środków lub sił dla przełamania skutków tego zachowania) określone ustawą czynności właściwych organów lub (iv) nie stosuje się do wydanych decyzji administracyjnych, podlegających wykonaniu w drodze egzekucji administracyjnej (np. nakaz rozbiórki). 

W art. 93 Prawa budowlanego wymieniono wykroczenia zagrożone jedynie karą grzywny, z uwagi na ich mniejszy ciężar gatunkowy, polegające na naruszeniu wskazanych wymagań ustawowych. Tytułem przykładu można wymienić: (i) rażące nieprzestrzeganie wymagań ustawowych, jakim powinno podlegać projektowanie i wykonywanie robót budowlanych, (ii) stosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów, które nie zostały wprowadzone do obrotu zgodnie z obowiązującymi przepisami, (iii) dokonywanie rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części w sposób sprzeczny z przepisami, tj. bez wymaganego zezwolenia, bądź zgłoszenia, (iv) wykonywanie robót budowlanych w sposób odbiegający od ustaleń i warunków określonych w przepisach, pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę, bądź w zgłoszeniu budowy lub rozbiórki, bądź istotnie odbiegający od zatwierdzonego projektu. 

Gabriela Waraszkiewicz 

adwokat 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl