Kiedy zawiera się umowę zlecenia, kiedy umowę o dzieło, a kiedy umowę o świadczenie usług?

Te typy umów są bardzo często w praktyce obrotu codziennego mieszane i stosowane niemalże zamiennie. Trzeba niestety przyznać, że po części jest to wina ustawodawcy, który może niewystarczająco jasno i klarownie uregulował umowy o świadczenie usług, do których stosuje się także przepisy odnośnie zlecenia. Spróbujmy się przyjrzeć definicjom tych umów i odnaleźć różnice, które pozwolą odpowiedzieć na pytanie, czy w naszym konkretnym przypadku powinno zawrzeć się umowę zlecenia, umowę o dzieło, a może umowę o świadczenie usług. 

Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie cywilnym przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jeśli zatem to, co ma zrobić dla nas osoba trzecia, nie jest czynnością prawną, nie mamy do czynienia z umową zlecenia. Czynnością prawną jest np. zawarcie umowy. Jednak gdy np. „zlecamy” osobie trzeciej archiwizację dokumentów czy posprzątanie domu, to oczywiście usługa ta nie jest czynnością prawną, zatem nie jest to także umowa zlecenia. Jednak zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. 

Jeszcze innym rodzajem umowy jest umowa o dzieło. W przypadku umowy o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła. Przy czym dzieło musi „powstać”, musi być czymś realnym, a nie samymi czynnościami, które wykonuje przyjmujący zamówienie. Typowym przykładem umowy o dzieło jest choćby namalowanie obrazu, uszycie sukienki itd. Tu zawsze istnieje jakiś oddzielny od twórcy dzieła rezultat. Dziełem w rozumieniu Kodeksu cywilnego są oczywiście nie tylko dzieła o charakterze artystycznym. 

Dlaczego ważne jest odróżnienie umowy zlecenia, umowy o świadczenie usługi oraz umowy o dzieło? Pomijając w tym miejscu aspekt odprowadzania składek ZUS, inny jest cel tych umów, a więc także to, czego możemy żądać w wykonaniu umowy. W przypadku umowy zlecenia czy umowy o świadczenie usług, przyjmujący zlecenie ma tylko obowiązek starannego działania, winien po prostu porządnie wykonać swoją usługę. Częścią umowy nie jest jednak osiągnięcie jakiegoś rezultatu. Np. jeśli umawiam się o korepetycje z matematyki, korepetytor zobowiązany jest udzielić mi określonych lekcji. Nie odpowiada jednak za to, czy skutecznie mnie nauczył. W przypadku umowy o dzieło sama staranność nie wystarcza – tu należy osiągnąć rezultat, aby umowa była należycie wykonana. 

Aleksandra Dalecka 

adwokat 

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy 

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl