Jakie prawa i obowiązki ma opiekun dla ubezwłasnowolnionego?

Ubezwłasnowolnienie jest instytucją mającą na celu pomoc osobie nie mogącej samodzielnie prowadzić swoich spraw osobistych i majątkowych. Osoba taka wymaga stałej pieczy ze strony innej osoby i opieka prawna nad osobą ubezwłasnowolnioną zapewnia tę pieczę. Przedstawicielem ustawowym osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie jest opiekun, chyba, że osoba ubezwłasnowolniona całkowicie pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską. 

Ustanowienie opieki i powołanie opiekuna wymaga orzeczenia sądu opiekuńczego. Sądem opiekuńczym jest sąd rodzinny. Wyłącznie właściwy do ustanowienia opiekuna jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania, albo miejsca pobytu osoby, dla której opieka ma być ustanowiona. Jeżeli nie można ustalić powyższych przesłanek, wówczas wniosek należy skierować do sądu rejonowego dla m.st. Warszawy. Wniosek podlega opłacie 40 zł, którą można uiścić w kasie sądu, w znakach sądowych albo na konto sądu. Wniosek o ustanowienie opiekuna może złożyć małżonek, albo krewni w linii prostej osoby ubezwłasnowolnionej (chyba, że ma ona przedstawiciela ustawowego), albo jej przedstawiciel ustawowy.

O ile nie sprzeciwia się to dobru ubezwłasnowolnionego, to stosujemy zasadę, że opiekunem ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się jego małżonka, a wobec jego braku – ojca lub matkę. Może nim też zostać inny krewny. Opiekunem nie może jednak zostać osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, albo została pozbawiona praw publicznych, jak również ten, w stosunku do którego zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie ze swoich obowiązków. Powody takie stanu rzeczy mogą być zarówno zawinione, np. uzależnienie od alkoholu czy niechęć do osoby, którą ma reprezentować, jak i niezawinione, tj. stan zdrowia kandydata na opiekuna. Ustanowiony przez sąd opiekun jest zobowiązany opiekę objąć, a jedynie z ważnych powodów sąd może zwolnić ze sprawowania opieki. 

Objęcie opieki następuje przez złożenie przyrzeczenia przed sądem opiekuńczym i opiekun powinien niezwłocznie objąć swe obowiązki. Po złożeniu przyrzeczenia przez opiekuna sąd wydaje mu zaświadczenie. Opiekun ma obowiązek zwrócić sądowi owo zaświadczenie po ustaniu opieki lub zwolnieniu go z obowiązków opiekuna.

W sprawie szczegółowych informacji odnośnie przygotowania wniosku o ustanowienie opiekuna, zachęcamy do skontaktowania się z Kancelarią. 

Gabriela Waraszkiewicz

adwokat

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy

kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl