Luksusowa letnia rezydencja, położona na słonecznym wybrzeżu Hiszpanii lub ukryta pośród porośniętych gajami oliwnymi wzgórz Toskanii to niewątpliwie luksus, marzenie wielu z nas, ale i ogromne wydatki związane najpierw z zakupem, a następnie całorocznym utrzymaniem takiej nieruchomości. Alternatywą jest umowa timeshare, która umożliwia nabycie prawa do korzystania z wymarzonej wakacyjnej posiadłości w okresie urlopowym – coraz bardziej popularna również w Polsce. Jej podstawy prawnej należy szukać w Ustawie z dnia 16 września 2011 roku o timeshare, dostosowującej polskie prawo do unijnych standardów i mającej na celu wzmożoną ochronę konsumentów przy zawieraniu tego typu umów.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy, przez umowę timeshare rozumie się umowę, na podstawie której konsument odpłatnie nabywa prawo do korzystania, w okresach wskazanych w umowie, co najmniej z jednego miejsca zakwaterowania, zawartą na okres dłuższy niż rok. Ustawa nałożyła na przedsiębiorców szereg obowiązków przy zawieraniu tego typu umów, w tym m. in. konieczność przedstawienia oferty na zestandaryzowanym formularzu, stanowiącym załącznik do Ustawy, obejmującym m. in. szczegółowe dane dotyczące przedsiębiorcy, dokładny opis nieruchomości stanowiącej przedmiot umowy, opis wszystkich kosztów związanych z umową, pouczenie o prawie do odstąpienia od umowy oraz zakazie żądania lub przyjmowania od konsumenta świadczeń przed upływem terminu do odstąpienia od umowy. Co istotne, umowa musi być zawarta w formie pisemnej (chyba że przepisy odrębne przewidują inną szczególną formę) w języku urzędowym państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym konsument ma miejsce zamieszkania lub którego jest obywatelem, zgodnie z jego wyborem. Natomiast postanowienia umowy mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia Ustawy są nieważne, tzn. zamiast nich stosuje się przepisy Ustawy.
Konsument powinien zdawać sobie sprawę z tego, że w terminie 14 dni od zawarcia umowy lub doręczenia mu dokumentu umowy, ma prawo odstąpienia od umowy, przy czym termin ten ulega wydłużeniu o rok w przypadku, gdy w dniu zawarcia umowy przedsiębiorca nie przekazał konsumentowi na piśmie bądź innym trwałym nośniku informacji o prawie do odstąpienia. W razie wykonania przez konsumenta prawa odstąpienia od umowy, umowa jest uważana za niezawartą, a konsument nie ponosi żadnych kosztów związanych z odstąpieniem.
Przepisy Ustawy nakładają na przedsiębiorcę obowiązek utrzymania miejsca zakwaterowania w stanie przydatnym do umówionego użytku przez cały czas trwania umowy, w tym także dokonywania napraw i innych nakładów koniecznych. Jeśli umowa nie stanowi inaczej, konsument nie jest obowiązany do ponoszenia żadnych nakładów na miejsce zakwaterowania oraz inne obiekty udostępniane mu na podstawie zawartej umowy.
Poza tym Ustawa przewiduje także instytucję rękojmi za wady oraz tzw. „wykonania zastępczego”. Jeżeli w czasie trwania umowy timeshare miejsce zakwaterowania lub inne obiekty udostępniane konsumentowi na podstawie tej umowy wymagają napraw, bez których nie są one przydatne do umówionego użytku, a które zgodnie z umową nie obciążają konsumenta, konsument może wyznaczyć przedsiębiorcy odpowiedni termin do wykonania napraw. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu konsument może dokonać koniecznych napraw na koszt przedsiębiorcy. Jeżeli miejsce zakwaterowania lub inne obiekty udostępniane konsumentowi na podstawie umowy timeshare mają wady, które ograniczają ich przydatność do umówionego użytku, konsument może żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia za czas trwania wad. Jeżeli miejsce zakwaterowania lub inne obiekty udostępniane konsumentowi na podstawie umowy timeshare w chwili wydania ich konsumentowi miały wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie ich używanie, albo jeżeli wady takie powstały później, a przedsiębiorca mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą, konsument może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym. Jednakże roszczenie o obniżenie wynagrodzenia z powodu wad, jak również uprawnienie do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym nie przysługuje konsumentowi, jeżeli w chwili zawarcia umowy wiedział o wadach. Wyjątek dotyczy wad zagrażających zdrowiu konsumenta. W takim przypadku możliwe jest wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym, chociażby w chwili zawierania umowy konsument wiedział o wadach.
Z umową timeshare może wiązać się problem kolizji praw różnych państw. Często bowiem siedziba przedsiębiorcy albo miejsce zamieszkania konsumenta znajdują się w państwie innym niż państwo, na terenie którego położona jest nieruchomość stanowiąca przedmiot umowy. Ustalenie prawa właściwego dla danego stosunku timesharingowego nie jest rzeczą oczywistą, niemniej jednak w obrocie międzynarodowym dominuje zasada pierwszeństwa autonomii woli, co oznacza, że strony mogą tę kwestię uregulować swobodnie, samodzielnie wybierając prawo właściwe. A zatem przy zawieraniu umów timeshare warto zwrócić uwagę na tę kwestię, aby potem wyeliminować zbędne wątpliwości. W przeciwnym wypadku zastosowanie znajdą regulacje unijne, tzw. traktaty rzymskie, a dokładnie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I), zgodnie z którym przy braku wyboru przez strony prawa właściwego umowa, której przedmiotem jest prawo rzeczowe na nieruchomości lub prawo do korzystania z nieruchomości, podlega prawu państwa, w którym nieruchomość jest położona. Należy jednak podkreślić, jak wspomniano na początku, że polska Ustawa z dnia 16 września 2011 roku o timeshare stanowi wynik implementowania dyrektyw unijnych, a zatem regulacje unijne w tym zakresie są do siebie zbliżone. Idąc dalej, umowa timeshare może dotyczyć także nieruchomości położonej poza granicami Unii Europejskiej lub być zawarta z przedsiębiorcą mającym siedzibę poza granicami Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 30 pkt 2 Ustawy Prawo prywatne międzynarodowe, jeśli prawem właściwym dla umowy timeshare jest prawo państwa niebędącego państwem członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego, to konsument nie może być pozbawiony ochrony przyznanej mu przez przepisy prawa polskiego wdrażającego dyrektywy unijne w tym zakresie w sytuacji, gdy nieruchomość jest położona na terytorium jednego z państw członkowskich lub w przypadku umowy niezwiązanej bezpośrednio z nieruchomością, jeśli przedsiębiorca wykonuje swoją działalność gospodarczą lub zawodową w jednym z państw członkowskich lub w jakikolwiek sposób kieruje taką działalność do jednego z państw członkowskich, a umowa wchodzi w zakres tej działalności.
Niewątpliwie w świetle przedstawionych regulacji zawieranie umów timeshare z punktu widzenia konsumenta jest dziś znacznie bezpieczniejsze. Brak jasnych przepisów w tej materii jeszcze kilka lat temu był nagminnie wykorzystywany przez nieuczciwych przedsiębiorców. Niemniej jednak w dalszym ciągu, mając na uwadze choćby długoterminowy charakter umowy timeshare, decyzja w tym przedmiocie nie może być pochopna, podjęta pod wpływem chwili podczas urlopu w wymarzonym miejscu. Timeshare zdecydowanie należy do kategorii umów, które wymagają dokładnego rozważenia, przeanalizowania wszystkich „za” i „przeciw”, a nawet konsultacji ze specjalistą.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy, przez umowę timeshare rozumie się umowę, na podstawie której konsument odpłatnie nabywa prawo do korzystania, w okresach wskazanych w umowie, co najmniej z jednego miejsca zakwaterowania, zawartą na okres dłuższy niż rok. Ustawa nałożyła na przedsiębiorców szereg obowiązków przy zawieraniu tego typu umów, w tym m. in. konieczność przedstawienia oferty na zestandaryzowanym formularzu, stanowiącym załącznik do Ustawy, obejmującym m. in. szczegółowe dane dotyczące przedsiębiorcy, dokładny opis nieruchomości stanowiącej przedmiot umowy, opis wszystkich kosztów związanych z umową, pouczenie o prawie do odstąpienia od umowy oraz zakazie żądania lub przyjmowania od konsumenta świadczeń przed upływem terminu do odstąpienia od umowy. Co istotne, umowa musi być zawarta w formie pisemnej (chyba że przepisy odrębne przewidują inną szczególną formę) w języku urzędowym państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym konsument ma miejsce zamieszkania lub którego jest obywatelem, zgodnie z jego wyborem. Natomiast postanowienia umowy mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia Ustawy są nieważne, tzn. zamiast nich stosuje się przepisy Ustawy.
Konsument powinien zdawać sobie sprawę z tego, że w terminie 14 dni od zawarcia umowy lub doręczenia mu dokumentu umowy, ma prawo odstąpienia od umowy, przy czym termin ten ulega wydłużeniu o rok w przypadku, gdy w dniu zawarcia umowy przedsiębiorca nie przekazał konsumentowi na piśmie bądź innym trwałym nośniku informacji o prawie do odstąpienia. W razie wykonania przez konsumenta prawa odstąpienia od umowy, umowa jest uważana za niezawartą, a konsument nie ponosi żadnych kosztów związanych z odstąpieniem.
Przepisy Ustawy nakładają na przedsiębiorcę obowiązek utrzymania miejsca zakwaterowania w stanie przydatnym do umówionego użytku przez cały czas trwania umowy, w tym także dokonywania napraw i innych nakładów koniecznych. Jeśli umowa nie stanowi inaczej, konsument nie jest obowiązany do ponoszenia żadnych nakładów na miejsce zakwaterowania oraz inne obiekty udostępniane mu na podstawie zawartej umowy.
Poza tym Ustawa przewiduje także instytucję rękojmi za wady oraz tzw. „wykonania zastępczego”. Jeżeli w czasie trwania umowy timeshare miejsce zakwaterowania lub inne obiekty udostępniane konsumentowi na podstawie tej umowy wymagają napraw, bez których nie są one przydatne do umówionego użytku, a które zgodnie z umową nie obciążają konsumenta, konsument może wyznaczyć przedsiębiorcy odpowiedni termin do wykonania napraw. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu konsument może dokonać koniecznych napraw na koszt przedsiębiorcy. Jeżeli miejsce zakwaterowania lub inne obiekty udostępniane konsumentowi na podstawie umowy timeshare mają wady, które ograniczają ich przydatność do umówionego użytku, konsument może żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia za czas trwania wad. Jeżeli miejsce zakwaterowania lub inne obiekty udostępniane konsumentowi na podstawie umowy timeshare w chwili wydania ich konsumentowi miały wady, które uniemożliwiają przewidziane w umowie ich używanie, albo jeżeli wady takie powstały później, a przedsiębiorca mimo otrzymanego zawiadomienia nie usunął ich w czasie odpowiednim, albo jeżeli wady usunąć się nie dadzą, konsument może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym. Jednakże roszczenie o obniżenie wynagrodzenia z powodu wad, jak również uprawnienie do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym nie przysługuje konsumentowi, jeżeli w chwili zawarcia umowy wiedział o wadach. Wyjątek dotyczy wad zagrażających zdrowiu konsumenta. W takim przypadku możliwe jest wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym, chociażby w chwili zawierania umowy konsument wiedział o wadach.
Z umową timeshare może wiązać się problem kolizji praw różnych państw. Często bowiem siedziba przedsiębiorcy albo miejsce zamieszkania konsumenta znajdują się w państwie innym niż państwo, na terenie którego położona jest nieruchomość stanowiąca przedmiot umowy. Ustalenie prawa właściwego dla danego stosunku timesharingowego nie jest rzeczą oczywistą, niemniej jednak w obrocie międzynarodowym dominuje zasada pierwszeństwa autonomii woli, co oznacza, że strony mogą tę kwestię uregulować swobodnie, samodzielnie wybierając prawo właściwe. A zatem przy zawieraniu umów timeshare warto zwrócić uwagę na tę kwestię, aby potem wyeliminować zbędne wątpliwości. W przeciwnym wypadku zastosowanie znajdą regulacje unijne, tzw. traktaty rzymskie, a dokładnie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I), zgodnie z którym przy braku wyboru przez strony prawa właściwego umowa, której przedmiotem jest prawo rzeczowe na nieruchomości lub prawo do korzystania z nieruchomości, podlega prawu państwa, w którym nieruchomość jest położona. Należy jednak podkreślić, jak wspomniano na początku, że polska Ustawa z dnia 16 września 2011 roku o timeshare stanowi wynik implementowania dyrektyw unijnych, a zatem regulacje unijne w tym zakresie są do siebie zbliżone. Idąc dalej, umowa timeshare może dotyczyć także nieruchomości położonej poza granicami Unii Europejskiej lub być zawarta z przedsiębiorcą mającym siedzibę poza granicami Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 30 pkt 2 Ustawy Prawo prywatne międzynarodowe, jeśli prawem właściwym dla umowy timeshare jest prawo państwa niebędącego państwem członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego, to konsument nie może być pozbawiony ochrony przyznanej mu przez przepisy prawa polskiego wdrażającego dyrektywy unijne w tym zakresie w sytuacji, gdy nieruchomość jest położona na terytorium jednego z państw członkowskich lub w przypadku umowy niezwiązanej bezpośrednio z nieruchomością, jeśli przedsiębiorca wykonuje swoją działalność gospodarczą lub zawodową w jednym z państw członkowskich lub w jakikolwiek sposób kieruje taką działalność do jednego z państw członkowskich, a umowa wchodzi w zakres tej działalności.
Niewątpliwie w świetle przedstawionych regulacji zawieranie umów timeshare z punktu widzenia konsumenta jest dziś znacznie bezpieczniejsze. Brak jasnych przepisów w tej materii jeszcze kilka lat temu był nagminnie wykorzystywany przez nieuczciwych przedsiębiorców. Niemniej jednak w dalszym ciągu, mając na uwadze choćby długoterminowy charakter umowy timeshare, decyzja w tym przedmiocie nie może być pochopna, podjęta pod wpływem chwili podczas urlopu w wymarzonym miejscu. Timeshare zdecydowanie należy do kategorii umów, które wymagają dokładnego rozważenia, przeanalizowania wszystkich „za” i „przeciw”, a nawet konsultacji ze specjalistą.
Katarzyna Sobczyk
prawnik
Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Prosimy o pozostawienie komentarza w temacie posta. Jesteśmy wdzięczni za Państwa opinie.
W tym miejscu nie udzielamy indywidualnych porad prawnych. Jeśli jesteście Państwo zainteresowani pomocą prawną, prosimy o mailowy (blog@zdanowiczlegal.pl) lub telefoniczny (+22 525 84 44) kontakt z Kancelarią. Koszt pomocy prawnej uzależniony jest od stopnia skomplikowania, charakteru sprawy i nakładu pracy prawnika. Udzielamy także e-porady.
Posty są aktualne w dniu ich publikacji. Nie odpowiadamy za późniejsze zmiany prawa.