Jak sprawdzić czy kapitał sp. z o.o. został wniesiony?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 151 § 1 k.s.h.). Kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien wynosić co najmniej 5.000 złotych (art. 154 § 1 k.s.h.). Często bywa on nazywany kapitałem założycielskim, ponieważ wnoszony jest przez wspólników jako wkład przy założeniu spółki. Wszystkie wkłady powinny być wniesione jeszcze przed zarejestrowaniem (w przeciwieństwie do spółki akcyjnej). Łączna wartość wszystkich wniesionych do spółki wkładów powinna odpowiadać wysokości kapitału zakładowego. Określenie jego wysokości należy do obligatoryjnych elementów umowy spółki (art. 157 § 1 pkt. 3 k.s.h.). Udział w kapitale zakładowym może być pokryty wkładem pieniężnym lub niepieniężnym (aportem). Sposób wnoszenia wkładu zawsze uzależniony będzie od jego charakteru. Co do zasady wkłady wpłaca się na rachunek spółki w organizacji i z chwilą uznania jej rachunku można stwierdzić, że wkład został wniesiony (tak A. Kidyba, Prawo gospodarcze prywatne). Wniesienie wkładu niepieniężnego będzie polegało na udostępnieniu jego przedmiotu spółce i pozostawieniu go do wyłącznej dyspozycji członków zarządu (art. 158 § 3 k.s.h.). Prawidłowość pokrycia kapitału zakładowego potwierdzają wobec sądu członkowie zarządu (art. 167 § 1 pkt. 2 k.s.h.) składając stosowne oświadczenie, że wkłady na porycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione. Ponoszą oni odpowiedzialność za fałszywe dane zawarte w tym oświadczeniu (art. 299 k.s.h.). 

W celu sprawdzenia, czy kapitał zakładowy został wniesiony w całości powinniśmy zajrzeć do Krajowego Rejestru Sądowego. Rejestr jest jawny, a każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w Rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji (art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o KRS). Dane które będą nas interesowały to w szczególności akty założycielskie spółki oraz uchwały o zmianie wysokości kapitału zakładowego. W tym celu należy ustalić jaki sąd prowadzi akta rejestrowe interesującej nas spółki, po czym zatelefonować do czytelni akt i podając numer KRS zamówić w czytelni akta rejestrowe. Akta powinno się zamawiać z jedno-dniowym wyprzedzeniem, ale przy odrobinie szczęścia można je dostać „od ręki”. W aktach rejestrowych prowadzonych dla spółki, w dziale 1, znajduje się informacja o wysokości kapitału zakładowego, a jeżeli wspólnicy wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości objętych w zamian za nie udziałów (art. 38 pkt. 8 lit. a ustawy o KRS). Należy zatem sprawdzić, czy znajdują się wspomniane oświadczenia członków zarządu, do których częstokroć dołączane są potwierdzenia przelewów wkładów na kapitał zakładowy (w przypadku wkładów pieniężnych) oraz inne dokumenty potwierdzające wniesienie aportu do spółki (np. akt notarialny przenoszący na spółkę własność nieruchomości). Po analizie tej dokumentacji możemy mieć pewność, że wkłady na kapitał zakładowy zostały wniesione w całości. 

Problem pojawia się wówczas, gdy w aktach rejestrowych brak jest dokumentów potwierdzających faktycznie wniesienie wkładów na kapitał zakładowy, gdyż trzeba wyraźnie podkreślić, że żaden przepis prawa obowiązku załączenia takich dokumentów do akt na spółkę nie nakłada. Wówczas nie mamy środków prawnych aby dokonać sprawdzenia, czy kapitał zakładowy został pokryty w całości (bank nie udzieli nam informacji o stanie środków na rachunku spółki, a wspólnicy spółki również nie mają obowiązku takich informacji udzielać). Można jedynie sprawdzić, czy jeśli spółka miała nabyć nieruchomość aportem, czy odnotowane to zostało w księdze wieczystej tej nieruchomości. 

Pamiętać należy jednak, że niepełne pokrycie kapitału zakładowego może spowodować konieczność podjęcia decyzji o dalszej działalności spółki, jeśli bilans wykazał stratę przekraczającą sumę kapitału zapasowego i rezerwowych oraz połowę kapitału zakładowego (art. 233 § 1 k.s.h.) czy też zgłoszenie wniosku upadłość jeśli majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie bieżących zobowiązań (art. 11 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze). 

Michał Kaliciński

Prawnik

Kancelaria Zdanowicz i Wspólnicy

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl