Dostęp do akt w postępowaniu administracyjnym

Zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego („k.p.a.”) organ administracji publicznej obowiązany jest zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. 

Artykuł ten kreuje niejako dwa uprawnienia strony w postępowaniu administracyjnym: prawo do czynnego udziału w każdym stadium postępowania oraz prawo do wypowiadania się co do zebranych dowodów oraz zgłoszonych żądań. 

Organ administracyjny może odstąpić od powyższej zasady jedynie w przypadku gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. 

Przejawem czynnego udziału strony w postępowaniu jest możliwość wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów, która wynika z art. 73 § 1 k.p.a. Przy czym stronie przysługuje prawo zaznajomienia się z wszystkimi materiałami znajdującymi się w aktach sprawy, bez względu na to czy zostały one zakwalifikowane przez organ jako dowód. Jednakże strona która żąda uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy bądź wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, musi, zgodnie z 73 § 2 k.p.a., wykazać swój ważny interes w uzyskaniu takiego dokumentu. 

W świetle art. 74 k.p.a. odmowa dostępu do akt dla strony możliwa jest jedynie w przypadku akt sprawy zawierających informacje niejawne o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle tajne" oraz innych akt, które organ administracji publicznej wyłączy ze względu na ważny interes państwowy. Odmowa wglądu do akt następuje w drodze postanowienia, na które stronie przysługuje zażalenie. 

Artur Stosio 

prawnik

Kontakt: blog@zdanowiczlegal.pl